Pradzieje zbawienia. Starotestamentowe wizerunki Boga i człowieka w rzeźbie ludowej – wystawa pokonkursowa

Wystawa jest pokłosiem ogłoszonego w 2021 roku przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych konkursu pt. Narracje i interpretacje w sztuce ludowej. Ogólnopolski Przegląd Twórczości Ludowej, wieloletniej i wieloetapowej inicjatywy wpisującej się w długą tradycję konkursów na sztukę ludową.

Tematem przewodnim pierwszej edycji konkursu była rzeźba skupiona wokół hasła Pradzieje zbawienia. Starotestamentowe wizerunki Boga i człowieka w rzeźbie ludowej. W konkursie wzięło udział 47 rzeźbiarzy z całej Polski, nadsyłając prace, będące twórczą interpretacją wybranego przez siebie motywu biblijnego.

Tematyka znajdujących się na wystawie przedstawień oscyluje wokół podejmowanych już wcześniej w rzeźbie ludowej motywów zaczerpniętych ze Starego Testamentu. W płaskorzeźbie najczęściej pojawia się motyw Adama i Ewy oraz ofiary Abrahama, w rzeźbie pełnej najliczniej reprezentowana jest postać Mojżesza oraz historia Noego i Jonasza. Na tym tle szczególnie wyróżniają się postacie proroków Zbigniewa Łabudy, a także sceny narracyjne z cyklu Przymierze, wykonane przez Tadeusza Tykockiego i jego wnuka Jana. Nie zabrakło jednak autorskich realizacji niektórych motywów biblijnych, jak pełna intymnego nastroju rzeźba Adama Lipy przedstawiająca siedzącego Mojżesza oraz niepozbawiona poczucia humoru realizacja Antoniego Kamińskiego ukazująca narracyjne ujęcie scen z ogrodu rajskiego, pełne licznych szczegółów i ornamentów.

Na uwagę zasługują także przedstawienia mniej popularne, jak chociażby tryptyk Lewiatan i Behemot w interpretacji Magdaleny Wojtczak czy kompozycja Zbigniewa Burego ukazująca Noego z metalową klatką i z psem przy boku. Niektóre prace swoją oryginalną formą znacznie wykraczają poza kanon rzeźby ludowej czy neoludowej.

Autorskie ujęcia tematu, wyobraźnia oraz nacechowanie emocjonalne wielu prac, świadczą o głębokim wejściu w specyfikę tematu oraz indywidualnym podejściu do realizowanych motywów i historii biblijnych. Zaprezentowane rzeźby mają charakter i narracyjny i interpretacyjny, są odpowiedzią na zaproponowany temat, skłaniają do refleksji, a niekiedy nawet wprawiają w zakłopotanie. A wszystko po to, aby odbiorca mógł w tych opowieściach odnaleźć swoje miejsce i swoją historię.

Tekst: Katarzyna Kraczoń