Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński 2024

Przed nami 3 dni niezwykłych koncertów, inspirujących warsztatów, rzemiosła tradycyjnego i wystaw pobudzających wyobraźnię. Od 23 do 25 sierpnia w Lublinie odbywać się będzie Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński. Partnerem wydarzenia jest Stowarzyszenie Twórców Ludowych.

Po raz kolejny na Starym Mieście będzie można spotkać mistrzów i mistrzynie rzemiosła, dla których tradycja jest głównym źródłem inspiracji. Podczas tego trzydniowego święta kultury tradycyjnej swoje wyroby zaprezentuje około 120 rzemieślników i rzemieślniczek z Polski, Ukrainy, Czech, Litwy, Węgier, Rumunii, a nawet Indii. Blisko 40 z nich kontynuuje tradycje wpisane na Krajowe listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Kogo więc spotkamy na Jarmarku Jagiellońskim?

Lublin odwiedzi około 120 rzemieślników i rzemieślniczek z Polski, Ukrainy, Czech, Litwy, Węgier, Rumunii, a nawet Indii. Blisko 40 osób spośród nich kontynuuje tradycje wpisane na Krajowe Listy Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego swoich krajów. Na niektórych stoiskach znajdziemy także informację o tym, że dany wzór lub umiejętność znalazły się na Liście Reprezentatywnej Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości (UNESCO).

Dziedziny pochodzące z tradycyjnego rzemiosła i sztuki ludowej, które co roku są prezentowane podczas Festiwalu, to m.in.: rzeźbiarstwo, malarstwo, garncarstwo, hafciarstwo, koronkarstwo, plecionkarstwo, kowalstwo, plastyka obrzędowa i zdobnicza, lutnictwo, tkactwo czy zabawkarstwo.

Reprezentantem tej ostatniej dziedziny jest Dmytro Kudria z Ukrainy. Jego pięknie wykonane zabawki zawsze wzbudzają spore zainteresowanie festiwalowej publiczności. Już z daleka wiadomo, gdzie mieści się jego stoisko, ponieważ każdy chce spróbować gry na wydających dźwięki zabawkach. Rzemieślnik wychował się w otoczeniu, w którym praca z drewnem była codziennością – jego dziadek był budowniczym skrzypiec, natomiast ojciec sam postawił drewniany dom. Nie dziwi więc, dlaczego pan Dmytro wybrał podobną drogę twórczą. W ubiegłym roku stoisko twórcy zostało nagrodzone jako jedno z najlepszych na Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński.

Wyróżnienie w 2023 roku otrzymał również Wiesław Chołuj, który kontynuuje tradycje plecionkarskie, a w szczególności specjalizuje się w wyrobie koszy kabłącoków. Kiedyś wyplatał je prawie każdy mieszkaniec wyplatania z wikliny. Co ciekawe, umiejętność wyplatania kosza „kabłącoka” w Lucimi na Radomszczyźnie została w 2017 r. wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Warto także wspomnieć o Bogumile Leśniak, rzeźbiarce, w której rodzinie tradycja kontynuowania twórczości ludowej sięga kilku pokoleń wstecz. W tym roku jej sakralne i świeckie rzeźby będzie można podziwiać nie tylko na stoisku, lecz także w Galerii Sztuki Ludowej Stowarzyszenia Twórców Ludowych, gdzie do końca sierpnia prezentowana jest wystawa prac artystki. Pani Bogumiła wykonuje również drewniane ptaszki, nawiązując do zabawkarskich tradycji regionu żywiecko-suskiego, które w 2016 r. zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Oprócz nazwisk twórców doskonale już znanych festiwalowej publiczności, w tym roku w Lublinie zaprezentują się także osoby, które wezmą udział w Jarmarku Jagiellońskim po raz pierwszy. Ciekawe prace zobaczymy m.in. na stoisku Zofii Sompolińskiej, która swoich umiejętności nie zdążyła przejąć od najstarszych pokoleń swojej rodziny. Okazało się jednak, że zainteresowanie genealogią może prowadzić do pasji etnograficznej, a ta do podjęcia własnych prób tworzenia ozdób – głównie dekoracji choinkowych i pająków. Wiedzę na temat dawnych wzorów pani Zofia czerpie ze starych czasopism, książek, a także z muzeów. Jej wyroby charakteryzują się wysokim stopniem poszanowania tradycji regionów, do których nawiązuje.

Pełna lista twórców i twórczyń, których będzie można spotkać na Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński, dostępna jest na stronie www.retradycja.eu w zakładce „Artyści”.

* zdjęcie główne: Bogumiła Leśniak, fot. Bartek Żurawski