Wystawa jubileuszowa Romana Prószyńskiego w Galerii Sztuki Ludowej STL

Wystawa, którą prezentujemy w Galerii Sztuki Ludowej, ma charakter jubileuszowy, w sposób przekrojowy pokazuje bogatą twórczość Romana Prószyńskiego, artysty z Lubelszczyzny, mistrza w dziedzinie plastyki obrzędowej i zdobniczej. Od kilku dziesięcioleci wykonuje on pisanki i wycinanki, kultywując w ten sposób dwie ważne dla naszego regionu dyscypliny sztuki ludowej.

Urodził się w 1953 roku, mieszka w Terpentynie, niewielkiej miejscowości położonej w powiecie kraśnickim. Z twórczością nieprofesjonalną zetknął się w dzieciństwie. Już jako młody chłopak Roman podpatrywał przy pracy ojca Władysława, początkowo kopiując jego wzory. Z czasem jednak wypracował swój własny styl z powodzeniem łącząc wzornictwo tradycyjne i współczesne.

Roman Prószyński podczas warsztatów wycinankarskich, fot. Paweł Onochin

W 1975 roku Roman Prószyński został przyjęty do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Miał wtedy zaledwie 22 lata i był najmłodszym członkiem w historii tej organizacji, stąd w tym roku świętuje swój złoty jubileusz obecności w gronie wielu pokoleń twórców stojących na straży ludowych tradycji.

Artysta wykonuje pisanki głównie techniką batikową, polegającą na pisaniu wzorów rozgrzanym woskiem pszczelim. Jego styl oparty jest na charakterystycznych ornamentach i kolorystyce tradycyjnych lubelskich pisanek. Tła tych małych dzieł są czarne, czerwone, białe, niebieskie, a ich charakterystyczną cechą jest bardzo urozmaicony podział powierzchni zdobniczej jajka. Obok motywów tradycyjnych, takich jak grabki, wiatraczki, jodełki, ślimacznice, gwiazdy i kwiatki, pojawiają się zupełnie nowe wzory: koguty, kaczki, baranki, postać Chrystusa, słoneczniki, czasem symbole i emblematy. Nie brakuje też napisów w języku polskim i angielskim, wszak gros jego dzieł trafia właśnie do zagranicznych odbiorców. Twórca zdobi nie tylko wydmuszki jak kurzych, ale także gęsie i strusie.

Pisanki Romana Prószyńskiego wykonane  techniką batikową trawioną, fot. Paweł Onochin

Drugą pasją Romana Prószyńskiego są wycinanki, które wykonuje od 1973 r. Początkowo wzorował się na twórczości Ignacego Dobrzyńskiego z Garbowa – słynnego lubelskiego wycinankarza. Z czasem po opanowaniu techniki wycinania wprowadził własne wzory, czasami wykorzystując motywy wykonywane na pisankach. Tworzy wycinanki wieloosiowe Kwadratowe, koliste i ośmioboczne. Łączy elementy roślinne z geometrycznymi, czasami wykorzystuje figury kogutów. Wykonuje też na zamówienie wycinanki autorskie, które wykorzystywane są jako element dekoracyjny i reklamowy.

Artysta jest laureatem wielu konkursów na sztukę ludową, uczestniczy w targach i kiermaszach.  Prace twórcy znajdują się w licznych muzeach w Polsce i u prywatnych kolekcjonerów w kraju i za granicą.

Roman Prószyński jest jednym z filarów Stowarzyszenia Twórców Ludowych.  Niezwykle twórczy, wciąż aktywny artystycznie, ale także zaangażowany w pracę na rzecz upowszechniania twórczości ludowej i środowiska twórców skupionych w stowarzyszeniu. Za  swoją działalność został uhonorowany Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, odznaką Zasłużony Działacz Kultury, a w 2016 roku Nagrodą im. Oskara Kolberga, która jest najstarszym i najważniejszym ogólnopolskim wyróżnieniem za osiągnięcia w dziedzinie kultury ludowej.

WYSTAWA

Roman Prószyński – wystawa jubileuszowa
Galeria Sztuki Ludowej STL, ul. Grodzka 14, Lublin
marzec-czerwiec 2025
scenariusz i aranżacja: Katarzyna Kraczoń
organizator wystawy: Stowarzyszenie Twórców Ludowych

Wystawa dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Fundusz Promocji Kultury.