Jestem Kurpiem i kocham wszystko, co kurpiowskie – muzykę, pieśni, tańce, a także malowniczy krajobraz. Nie wstydzę się tego, że jestem Kurpiem. Zawsze występuję w stroju kurpiowskim i uważam to za zaszczyt – takie było credo Stanisława Sieruty (1935–2016), jednego z najznakomitszych artystów ludowych Kurpiowszczyzny.
Urodził się i mieszkał we wsi Olszyny (gm. Czarnia) – w sercu Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Wspominał: Tutaj, w swojej rodzinnej wsi podczas wypasu bydła zaczęło się moje zainteresowanie śpiewem i tańcem ludowym. W mojej wsi wszyscy potrafią tańczyć, śpiewać, strzyc wycinanki i wykonywać wielkanocne pisanki. Od dziecka mnie to zachwycało. Wieczorami wychodziłem na dwór i wsłuchiwałem się w śpiewy, które słychać było dookoła. Śpiew i taniec były jego całym światem. W bogatym repertuarze pieśniowym Sieruty szczególne miejsce zajmowały pieśni tzw. „leśne”, wykonywane osobliwym brzmieniem, w wolnym tempie przy dużym natężeniu głosu tak, coby echo w boru łodpoziedało. Jak podkreślali muzykolodzy, w śpiewie artysty „zachowały się wszystkie cechy wyróżniające styl kurpiowskich pieśni, zarówno w odniesieniu do warstwy melodyczno-rytmicznej samych pieśni jak i sposobu wykonania”1. Był również zawołanym tancerzem, nie mający sobie równego w wielu dawnych kurpiowskich tańcach, jak polka, powolniak, oberek, starababa czy fafura. Stanisław Sieruta może się poszczycić także dorobkiem w dziedzinie sztuki ludowej – był malarzem i rzeźbiarzem.
W swojej rodzinnej wsi zorganizował i przez wiele lat prowadził Zespół Pieśni i Tańca „Olszyny”. Brał udział w najważniejszych imprezach folklorystycznych: „Miodobraniu Kurpiowskim”, Ogólnopolskich Festiwalach Folklorystycznych w Płocku czy Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym.
Z udziałem Stanisława Sieruty powstało 5 filmów dokumentalnych o kulturze i sztuce kurpiowskiej. Działalność na niwie kultury regionalnej została dostrzeżona i uhonorowana wieloma nagrodami, jak choćby „Zasłużony Działacz Kultury” (1967), „Za zasługi dla woj. ostrołęckiego” (1979), prestiżowa Nagrodą im. Oskara Kolberga (1988). Najważniejsze przy tym, że pozostawał nadal człowiekiem skromnym, z nieodłącznym uśmiechem na twarzy.
W szerokiej działalności społecznej pana Stanisława wiele miejsca zajmowała troska o sprawy twórców ludowych Kurpiowszczyzny. Od 1976 roku był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych, pełniąc początkowo w Oddziale Mazowieckim, a potem w Oddziale Kurpiowskim, szereg odpowiedzialnych funkcji. O tym, jak ważną postacią dla Ziemi Kurpiowskiej był Stanisław Sieruta, świadczy chociażby fakt, iż jednej z ulic w Brzozówce (gm. Kadzidło) nadano imię Stanisława Sieruty.
(K.B.)
Przypis
1Fragment z tekstu Henryka Gadomskiego na booklecie dołączonym do płyty CD Pieśni Kurpiowskie. Śpiewa Stanisław Sieruta, Zarząd Główny Związku Kurpiów 2002.
