Anna Ficoń to jedna z najciekawszych i najbardziej uhonorowanych beskidzkich rzeźbiarek ludowych. Artystka samorodna i autentyczna; niezwykle pracowita, wrażliwa i skromna. Mieszkała w Wieprzu. Rzeźbić zaczęła w 1970 roku za sprawą swojego męża Jana Ficonia, znanego ludowego rzeźbiarza. Odtąd sztuka była jej azylem.
Z lipowego drewna, prostymi cięciami (bez zajmowania się detalem), wydobywała to, co w postaci czy scenie najważniejsze. Wykonywała przede wszystkim bryłowate, grubo ciosane rzeźby figuralne (Madonna, Pieta, Chrystus Frasobliwy i Ukrzyżowany, święci), a także płaskorzeźby oraz szopki. Poza tematyką sakralną najwięcej uwagi poświęcała kobiecie wiejskiej, prezentowanej na tle rodziny. Większość figur malowała farbami plakatowymi lub emulsją, zabezpieczając lakierem bezbarwnym albo pokostem lnianym. Tylko nieliczne pozostawiała w stanie surowym, ewentualnie bejcowała. Z pozoru pełne prostoty, prawie prymitywne rzeźby Anny Ficoń przepojone są bólem i cierpieniem, co paradoksalnie podkreśla jaskrawa kolorystyka. Warto dodać, że artystka – z powodzeniem – malowała też obrazy na szkle.
Anna Ficoń należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Uczestniczyła w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych (w Żywcu, Warszawie, Mysłowicach, Wrocławiu), przeglądach i konkursach sztuki ludowej o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym.
Jej rzeźby znajdują się w muzeach Bielska-Białej, Krakowa, Nowego Sącza, Rabki, Torunia, Warszawy, Żywca, a także w krajowych i zagranicznych kolekcjach prywatnych. Artystka stworzyła również prywatną galerię swoich prac w rodzinnym Wieprzu. W altanie obok domu prezentowała rzeźby szczególnie jej bliskie: Madonny, Piety, Frasobliwego i wizerunki patronów jej dzieci. Warto dodać, że św. Jan Nepomucen jej autorstwa chroni prowadzący do Wieprza most na Sole, a nad wsią czuwa Chrystus Frasobliwy.
Fotografia profilowa, źródło: http://transetno.eu/pl/ficon-anna
Nagrody i odznaczenia
- Nagroda Wojewody Bielskiego, 1996
- Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki, 1997
- Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2002.
Bibliografia i źródła
- Kraczoń Katarzyna , Cierpienie w drewnie zamknięte, „Twórczość Ludowa” 2016.
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
- Rosiek Barbara , Przekraczanie granic. Rzeźbiarka Anna Ficoń, Żywiec 2013, 144 s., fotografie czarno-białe i kolorowe.
Opracowała: Katarzyna Kraczoń
