Eugeniusz Brożek urodził się w 1947 roku we wsi Przełaj w pobliżu Sędziszowa. Po ukończeniu szkoły podstawowej wyjechał na Śląsk i podjął naukę w Sosnowcu. Pracował w kopalni, a następnie w hucie „Katowice” i Fabryce Kotłów w Raciborzu. W rodzinne strony powrócił w 1976 roku i podjął pracę w Fabryce Kotłów „Sefako”, a w 1980 roku na kolei.
Artysta maluje od 1980 roku, chociaż jego przygoda ze sztuką zaczęła się dużo wcześniej. Mieszkając w Sosnowcu, w sąsiedztwie dekoratorni, zetknął się przypadkowo ze środowiskiem plastyków amatorów. Nauczył się robić blejtramy, gruntować płótno i sam zaczął malować. Próba podporządkowania się obowiązującej w grupie konwencji realistycznej nie powiodła się i Eugeniusz Brożek po roku porzucił to zajęcie. Tęsknota za malowaniem powróciła, gdy osiadł na stałe w Sędziszowie. Związał się z grupą plastyków amatorów działających w Klubie Twórców Nieprofesjonalnych przy Domu Kultury w Jędrzejowie, a w 1984 roku z grupą „Sędziwoje”, której był współzałożycielem.
Do 1981 roku malował tylko i wyłącznie dla siebie. Po raz pierwszy zaprezentował swoje prace szerszej publiczności na V Przeglądzie Plastyki Nieprofesjonalnej w kieleckim Domu Kultury, gdzie otrzymał II nagrodę. Kolejne lata twórczej pracy zaowocowały następnymi wystawami indywidualnymi, udziałem w licznych wystawach zbiorowych i konkursach o zasięgu lokalnym, wojewódzkim i ogólnopolskim, a także zdobywanymi podczas nich wysokimi nagrodami. Eugeniusz Brożek od 1983 roku należał do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Z okazji 25-lecia pracy artystycznej na wystawie w Samorządowym Centrum Kultury w Sędziszowie zaprezentowano całą dotychczasową twórczość malarza.
Eugeniusz Brożek jest artystą o szerokich zainteresowaniach. Maluje obrazy o tematyce wiejskiej, religijnej i fantastyczno-baśniowej. Wieś portretuje taką, jaką zapamiętał z dzieciństwa. Opowiada o sprawach codziennych i o świętowaniu, o dawnych zwyczajach i obrzędach. Chętnie sięga do historii i aktualnej tematyki społeczno-politycznej. Artystą wyjątkowym czyni jednak Brożka nie treść jego obrazów, ale forma wypowiedzi artystycznej. Przemawia do odbiorcy w sposób prosty i zrozumiały posługując się przy tym własnym językiem plastycznym. Nie dba o poprawność rysunku, który zawsze podkreśla czarnym konturem, nie dba o perspektywę. Pozwala mu na to ogromna wyobraźnia malarska, intuicyjne wyczucie formy i kompozycji, a nade wszystko koloru, który w twórczości tego artysty odgrywa rolę pierwszorzędną. Każdy obraz ma swój niepowtarzalny klimat, koloryt i własną poetykę, a obok bogatej treści rozbudowaną warstwę dekoracyjną. Malarstwo Eugeniusza Brożka jest niezwykle barwne i wesołe.
Artysta znalazł swoje miejsce w sztuce zwanej naiwną. Naiwność jego dzieł oznacza oryginalność i świeżość w postrzeganiu rzeczywistości, a także szczerość wypowiedzi nieskrępowanej metodami kształcenia plastycznego. Zaliczany bywa do „innych”, „osobnych” – bo ma odwagę malować inaczej: nie naśladuje rzeczywistości, ale ją kreuje. Nazywa się go chętnie artystą ludowym, z uwagi na tematykę wiejską, jaką często podejmuje.
Eugeniusz Brożek jest malarzem dojrzałym o w pełni ukształtowanej osobowości artystycznej i twórcą stale poszukującym nowych form i środków ekspresji. Ta ciągła potrzeba wypowiedzi artystycznej, wyzwalająca twórczą inwencję, połączona z autentycznym i oryginalnym talentem, czyni go artystą wyjątkowym, a jego pozycję w polskiej sztuce nieprofesjonalnej mocno ugruntowaną.
Twórczość malarza jest dobrze znana w szerokich kręgach sympatyków i znawców jego sztuki, bogato udokumentowana w zbiorach muzealnych, m. in.: w muzeach etnograficznych w Krakowie, Warszawie, Toruniu i Poznaniu, w Muzeum Narodowym w Kielcach i Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Jego obrazy znajdują się w licznych prestiżowych galeriach i kolekcjach prywatnych w kraju i poza jego granicami (w Australii, Francji, Holandii, Belgii, Niemczech, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych Ameryki).
Tak pisał o nim Aleksander Błachowski: “Brożek stworzył niepowtarzalny styl malarskiej wypowiedzi. Konturuje czarną kreską wszystko, co przedstawia i wypełnia kolorem. Nie dba
o proporcje rzeczy i ludzi, nie dba o perspektywę, choć ją czuje, nie dba o wierność szczegółów. To świadome “niedbalstwo” jest podporządkowane fantazji, inwencji i wyobraźni malarskiej. Brożek tworzy własne kwiaty, drzewom daje swoje liście, buduje wsie według własnej urbanistyki. A kolory ! O, tutaj też jest konsekwentny, nie daje się zwieść ciągotom naturalistycznym. Jego paleta jest bogata i wciąż inna. Potrafi mistrzowsko stworzyć pożądany nastrój. Każdy obraz ma swoją tonację, swój niepowtarzalny klimat. Czasem jest to niezwykle trafnie uchwycona barwa różnych momentów dnia, barwa, która umyka naszej uwadze, gdyż trwa mgnienie. Brożek utrwala te niezwykłe, krótkotrwałe barwy świata. Wśród tysięcy malarzy amatorów Eugeniusz Brożek ma swoje ważne miejsce. Bez jego obrazów panorama współczesnej sztuki polskiej i ludowej i nieprofesjonalnej byłaby uboższa”.
Artysta zmarł w 2021 roku.
Nagrody i odznaczenia:
- Srebrny Medal „Gloria Artis”
- Statuetka za wybitne osiągnięcia artystyczne, ARS POPULI, 2002
- Nagroda im. Oskara Kolberga, 2006
- Medal Fundacji „Cepelia”, 2009
Konkursy:
- V Przeglądzie Plastyki Nieprofesjonalnej w kieleckim Domu Kultury, 1981, II nagroda;
- Ogólnopolskim Konkursie Sztuki Ludowej „Ojczyzna”, STL. Lublin, 1983, I nagroda;
- Konkurs na najlepsze prace prezentowane podczas Ogólnopolskich Targów Sztuki Ludowej w Kazimierzu, 2008, 2014 – nagroda.
- Bożonarodzeniowe Szopki, Kielce, 2009 – I nagroda;
- Konkurs Współczesnej Ludowej Sztuki Religijnej, Kielce, 2012, 2018, 2019 – I nagroda;
Wystawy:
- Malarstwo Eugeniusza Brożka, Muzeum Narodowe w Kielcach, 1982, wystawa indywidualna;
- Kolory wyobraźni – malarstwo Eugeniusza Brożka, Dworek Laszczyków, 2016, wystawa indywidualna;
Bibliografia i źródła:
- Klusek Dorota, Nie żyje Eugeniusz Brożek, świętokrzyski malarz naiwny, 2021, https://www.radio.kielce.pl/pl/wiadomosci/nie-zyje-eugeniusz-brozek-swietokrzyski-malarz-naiwny,130834.
- Skotnicka Janina, Eugeniusz Brożek, 2006, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-eugeniusz_brozek.
