Twórcy ludowi - Franciszek Racis (1922-2018)

Franciszek Racis (1922-2018)

Muzyka

Franciszek Racis urodził się 3 grudnia 1922 roku w Jasionowie (woj. podlaskie, pow. suwalski, gm. Rutka-Tartak) gdzie mieszkał przez całe swoje życie. Pierwsze skrzypce wykonał dla niego ojciec. W wieku dwunastu lat grał melodie, które słyszał od swojej matki, która była uznaną śpiewaczką.

Po wojnie grywał ze swoim bratem Leonem – bębnistą i Mieczysławem Wierzchowskim – skrzypkiem. Następnie do kapeli dołaczył Sylwestrem Jaśkiewiczem, który także grał na skrzypcach i był jego kuzynem. Na początku lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku brata Leona zastąpił wnuk Zbigniew. W takim składzie grali kilka lat na zabawach, weselach czy okazjonalnych imprezach. Franciszek Racis przekazał swoje mistrzowskie umiejętności wnukom, co zaowocowało powstanie  rodzinnej kapela Racisów w składzie: Franciszek Racis (I skrzypce, śpiew), Szymon Racis (ur. 1984, II skrzypce, śpiew), Andrzej Racis (ur. 1986, harmonia ręczna, trzyrzędowa, śpiew), Wioleta Racis (1988, basetla, śpiew), Agnieszka Racis (1991, bębenek obręczowy, śpiew).

Postać wiejskiego muzykanta w 1998 roku uwiecznił Dariusz Gajewski w filmie dokumentalnym Franciszek Muzykant.

Nagrody i odznaczenia:

  • Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2009
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w tworzeniu i upowszechnianiu polskiej kultury ludowej, 2014
  • Medal za „całokształt pracy na rzecz ochrony kultury ludowej oraz za promocję powiatu suwalskiego, 2014
  • Nagroda Fonogram Źródeł, 2009
  • Nagroda Fonogram Źródeł, 2010

Wydawnictwa fonograficzne:

  •  Suwalskie, Muzyka Źródeł – Podlasie, 1997.
  •  Oj wiosna ty wiosna – Zaniechane melodie, Stowarzyszenie Krusznia2009.
  • Franciszek Racis. Muzykant, 2010.

Konkursy:

Wielokrotny uczestnik  Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym, gdzie w 1990 roku kapela Racisów zdobyła I nagrodę w kategorii kapel (w składzie: Franciszek Racis – I skrzypce, Sylwester Jaśkiewicz – II skrzypce, Leon Racis – bębenek obręczowy). W latach następnych występował tam z wnukami w kategorii „Duży–Mały”.