Twórcy ludowi - Oddział Kurpiowski - Genowefa Pabich

Genowefa Pabich urodziła się w 1939 roku we wsi Jazgarka, w 1959 roku po zamążpójściu przeniosła się do Krobi, niedaleko Kadzidła, gdzie obecnie mieszka. Twórczością ludową zajmuje się od trzynastego roku życia, realizując swoje pasje i zdolności w wielu dziedzinach. Jedną z nich jest wycinankarstwo.

Pierwsze wycinanki wykonała w 1952 roku pod okiem mamy, znakomitej twórczyni, Antoniny Kuliś. To od niej przejęła wzór wycinanki przedstawiającej jeźdźca na koniu. Charakterystyczne dla twórczości artystki koguty ozdobione kolorowymi grochami i cętkami znajdują powszechne uznanie i wzbudzają zachwyt, nie tylko wśród znawców sztuki ludowej. Także inne wycinanki, a zwłaszcza leluje, odznaczają się oryginalną ornamentyką przejawiającą się w prostym cięciu i przewadze płaszczyzny nad ażurem. Są kontynuacją archaicznych form w wycinance kurpiowskiej. Stylowo i kompozycyjnie mieszczą się w kanonie wycinanki regionu, jednocześnie są przykładem bogactwa indywidualnych wariantów. Nieliczne twórczynie w regionie kurpiowskim wykonują wycinanki w podobnej stylistyce.

Oprócz wycinankarstwa artystka zajmuje się tkactwem, wykonuje bukiety oraz kierce. Do tych ostatnich, poza grochem i fasolą, wykorzystuje wiązki różnorodnych zbóż. W powiązaniu z kunsztownymi kwiatami z bibuły stanowią wyjątkowe ozdoby o niepowtarzalnym charakterze. Palmy wielkanocne wykonywane przez artystkę to przemyślane, harmonijne wielobarwne dzieła, wpisujące się w wyjątkowy klimat uroczystości Niedzieli Palmowej na Kurpiach. Genowefa Pabich przez wiele lat swoje rękodzieło dostarczała do Spółdzielni „Kurpianka” w Kadzidle. Wszystkie prace artystki charakteryzuje kunszt, niezwykła staranność i precyzja wykonania oraz wyjątkowe poczucie estetyki.

Artystka należy do grona najbardziej znanych i cenionych twórczyń z Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Chętnie i aktywnie, zawsze w stroju kurpiowskim, uczestniczy w wielu imprezach, kiermaszach, targach organizowanych na terenie Kurpiowszczyzny, na których przekazuje swe umiejętności młodemu pokoleniu. W muzeach, domach kultury i szkołach prowadzi warsztaty etnograficzne, uczy dzieci i młodzież wykonywania kwiatów z bibuły, palm, bukietów, „strzyżenia” wycinanek. Przekazywanie rodzimych tradycji traktuje jako swój obowiązek. Bierze czynny udział w Warsztatach Etnograficznych „Ginące Zawody”, organizowanych w Zagrodzie Kurpiowskiej w Kadzidle, oraz w imprezach, takich jak: „Śladami Kurpiów”, „Wesele Kurpiowskie” i „Niedziela Kadzidlańska”.

niezliczoną ilość nagród w konkursach sztuki ludowej w regionie i poza nim w różnych kategoriach i dziedzinach. Prace artystki znajdują się w zbiorach muzeów w Ostrołęce, Łomży, Nowogrodzie, Warszawie, Toruniu, Częstochowie, Muzeum Wycinanki Polskiej w Konstancinie i w wielu kolekcjach prywatnych.

Genowefa Pabich jest członkiem Kurpiowskiego Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych i Stowarzyszenia Artystów Kurpiowskich.

Nagrody i odznaczenia:

  • „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, 2008;
  • Medal „Pro Mazovia”, 2011;
  • Nagroda Starosty Ostrołęckiego, 2015;
  • Medal „Zasłużony dla Cepelii”, 2010;
  • Nagroda Prezesa Związku Kurpiów Kurpik, 2013;
  • Nagroda Wójta Gminy Kadzidło, 2015;
  • Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2021.

Bibliografia i źródła:

  • Maria Samsel, Genowefa Pabich, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-genowefa_pabich.
  • Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.