Twórcy ludowi - Oddział Beskidzki - Helena Kamieniarz (1931-2006)

Helena Kamieniarz (1931-2006)

Koronki Oddział Beskidzki

Kontakt:

Koniaków (woj. śląskie)

Helena Kamieniarz urodziła się 6 czerwca 1931 r. w Koniakowie. Wyrobem koronek zajmowała się od 7. roku życia. Pierwsze nauki pobierała od matki, później została uczennicą znanej koronkarki koniakowskiej Marii Gwarkowej. Wykazując zdolności i zamiłowanie do tej dziedziny twórczości szybko osiągnęła duże umiejętności i usamodzielniła się, wykonując koronki o wyjątkowo różnorodnym asortymencie, głównie na zapotrzebowanie Cepelii, Muzeów i dla odbiorcy miejskiego. Jej wyroby to różnego rodzaju serwetki, obrusy, komplety stołowe, rękawiczki, kapelusze, kołnierzyki, bluzki, sukienki. Oprócz koronek z nici bawełnianych wykonywała też koronkowe bluzki, spódnice i suknie z innych surowców, np. z wełny. Posługiwała się wyłącznie techniką szydełkową, stosując własnego pomysłu różnorodne wzory o bogatej ornamentyce i z dużym wyczuciem kompozycji.

Będąc jeszcze uczennicą M. Gwarkowej uczestniczyła w konkursach i wystawach sztuki ludowej. Prace jej były zawsze nagradzane i chętnie eksponowane na wystawach regionalnych, krajowych a także zagranicznych. Już w 1950 r. jej koronki były pokazywane na wystawie polskiej sztuki ludowej w Moskwie, w 1971 r. w Czechosłowacji, w 1979 r. w Niemczech, a później wielokrotnie w innych krajach z okazji wystaw polskiej sztuki ludowej organizowanych głównie przez Cepelię.

Była znaną działaczką społeczną. Należała do STL,  przez wiele lat pełniła funkcję prezesa Oddziału Beskidzkiego. W 1984 r. zorganizowała we własnym domu rodzinne muzeum, gromadząc kilkupokoleniowy dorobek twórczy rodziny. Jej prace znajdują się w wielu muzeach i kolekcjach krajowych i zagranicznych.

Osiągnięcia artystyczne i działalność społeczna Heleny Kamieniarz miały bezcenne znaczenie dla zachowania i kultywowania tradycji koronkarstwa w regionie i są znaczącym  bezcennym wkładem w dorobek polskiej kultury narodowej.

Nagrody i odznaczenia:

  • Złoty Krzyż Zasługi;
  • Nagroda Wojewody;
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 1993;
  • Złoty Medal – Gloria Artis (nadany pośmiertnie)

Wystawy (wybór):

  • Moda w strojach ludowych, Katowice-Bytom, 1967, wystawa zbiorowa;
  • Pokonkursowa wystawa pamiątek regionalnych „Wieś – Miastu”, Katowice, Bielsko-Biała, 1968-1969, wystawa zbiorowa;
  • Zdobnictwo ludowe na Górnym Śląsku 1945-1970, Katowice 1970, wystawa zbiorowa.

 

Bibliografia i źródła:

  • Moda w strojach ludowych, Katowice, Bytom 1967, katalog wystawy.
  • Pokropek M., Helena Kamieniarz, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-helena_kamieniarz.
  • Ufniarz K., Do zobaczenia, Helenko. Wspomnienie o Helenie Kamieniarz, „Twórczość Ludowa”

Galeria prac