Helena Kołodziej (ur. 1936 r.) od 1971 r. jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w dziedzinie poezji i plastyki obrzędowej i zdobniczej.
Należy do grona wyróżniających się twórców – literatów ludowych i plastyków.
Wiersze Heleny kołodziej oddają całe piękno jej twórczości, są metaforycznym ujęciem trudnego i jednocześnie heroicznego życia pisarki, zakorzenionej w swojej ukochanej ziemi lubartowskiej. To umiłowanie rodzinnych stron, gdzie życie jest harmonijne, zespolone z rytmem przyrody pozwala ocenić wartości uniwersalne, tj. miłość do ludzi i świata roślin i zwierząt, piękno ziemi, umiłowanie tradycji oraz dobro. Dzięki wierności tym wartościom Helena Kołodziej ze spokojem znosi wszelkie niedogodności losu.
Pisze od początku lat 50-tych uczestnicząc w ogólnopolskich i regionalnych konkursach literackich. Zadebiutowała w 1974 r. w „Kurierze Lubelskim”. Ponadto publikowała w „Biuletynie Informacyjnym Stowarzyszenia Twórców Ludowych”, „Chłopskiej Drodze”, „Sztandarze Ludu”, „Twórczości Ludowej”. O jej życiu i twórczości wielokrotnie pisała prasa regionalna, prezentowana była w audycjach radiowych i telewizyjnych. Pisze głównie utwory liryczne, satyryczne i okolicznościowe, rejestruje dawne ludowe zwyczaje, obyczaje i obrzędy.
Pisarka posiada w swoim dorobku tomiki indywidualne: „Z pieśnią podniebną” (2005 r.) wydany w ramach Biblioteka „Dziedzictwo” STL, „Kwiaty, motyle i świerszcze” (1992 r.), publikowała także w wydawnictwach zbiorowych- antologiach „Gruszo polna graj na wietrze” (1980 r.), „Nasz chleb powszedni” (1983 r.), „Nad ołtarzem pól” (1986 r.), „Ojczyzna” (1987 r.), „Śródpolne pacierze” (1989 r.), „Wołanie z ziemi” (1991 r.), „Prowadź nas w jasność” (1994 r.), „Ziarna wiecznej nadziei” (1994 r.), „Gdzie pył chlebowy słońca sięga” (2001 r.).
Niemniej znaczące miejsce w dorobku Heleny Kołodziej zajmują dzieła sztuki ludowej. Dzięki babce i matce już w młodości zapoznała się i technikami i wzorami tradycyjnej plastyki obrzędowej i zdobniczej, przyswoiła je i kreatywnie rozwinęła, sporządzając zwłaszcza unikalne wytwory ze słomy. Wykonuje m.in. palmy wielkanocne, pisanki, pająki, ozdoby choinkowe, rózgi weselne, wycinanki, kwiaty z bibuły, figurki słomiane, kapelusze i koszyczki.
Helena Kołodziej tworzy z potrzeby serca, powodowana pragnieniem dzielenia się myślami z najbliższymi. Umiejętności wytwarzania tradycyjnych wyrobów plastyki zdobniczej przekazała swoim synom i wnukom. Uczestniczy również w warsztatach rękodzielniczych ucząc dzieci i młodzież wytwarzania tradycyjnych ozdób choinkowych w wyrobów związanych z Wielkanocą.
Odznaczenia, nagrody:
- Odznaka Zasłużony dla Lubelszczyzny, 1978;
- Brązowy Krzyż Zasługi, 1982;
- Wojewódzka Nagroda Społeczno-Kulturalna, 1982;
- Złoty Krzyż Zasługi, 2003;
- Srebrny Krzyż Zasługi;
- Zasłużony Działacz Kultury, 2003;
- Nagroda Marszałka Województwa Lubelskiego, 2004;
- Nagroda im. Oskara Kolberga Zasłużony dla kultury ludowej, 2020.
Konkursy:
Wielokrotnie uczestniczyła w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im Jana Pocka w 1984 r. otrzymała III nagrodę, w 1974 r. wyróżnienie.
W dziedzinie plastyki została również wielokrotną laureatką, m.in. Wojewódzkiego Przeglądu „Artystyczna Twórczość Wsi”, konkursu „Pisanki i palmy wielkanocne”, „Twórczość ludowa między Wisłą a Bugiem” i wielu innych.
Źródła i bibliografia:
- Chłopscy pisarze Lubelszczyzny, oprac. S. Aleksandrowicz, Lublin 1992.
- D. Niewiadomski, Wstęp, [w:] H. Kołodziej, Z pieśnią podniebną…, Lublin 2005.
- K. Kraczoń, Strażniczka lubelskich tradycji, „Pismo Folkowe”, 2020 (4), nr 149.
Inne źródła:
Materiały, korespondencja i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej H. Kołodziej, Archiwum Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
