Helena Miazek urodziła się w 1942 r. w Błędowie, wsi położonej w gminie Chąśno, i tam mieszka. Wycinankami zainteresowała się już jako czternastoletnia dziewczyna zobaczywszy na szkolnej wycieczce zabytkową chałupę łowicką w Złakowie. Po ukończeniu szkoły podstawowej, gdy nie dostała się do wymarzonej średniej szkoły rolniczej, zajęła się rękodziełem zarobkowo. Początkowo, wspólnie z matką, dziergała serwetki i swetry, ozdabiała wycinankami pocztówki i wydmuszki jaj na Wielkanoc. Kilka lat później, w 1961 r. rozpoczęła współpracę z cepeliowską Spółdzielnią Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Sztuka Łowicka”. Kierownikiem artystycznym spółdzielni był artysta malarz, łowiczanin i wielki miłośnik rodzinnej ziemi Zdzisław Pągowski (1909-1976). Jego osobowość i poglądy artystyczne wywarły duży wpływ na pracę młodej wycinankarki.
Drugą osobowością, która wywarła ogromny wpływ na wycinankarkę była Marianna Sołtyszewska (1927-2019), organizatorka i w latach 1953-1993 prezeska spółdzielni. W najtrudniejszych latach zdobywała dla swoich podopiecznych najlepszy papier glansowany. Artystka uważa lata współpracy ze „Sztuką Łowicką” za najlepsze w karierze. Uczestniczyła w targach i kiermaszach sztuki ludowej w Polsce i wielu krajach na świecie. Odwiedziła Włochy, Francję, Belgię, Holandię, USA i wszędzie pozostawiła swoje wycinanki.
Helena Miazek znakomicie interpretuje dawne wzory, a jednocześnie wyróżnia się bogatym wachlarzem indywidualnych rozwiązań formalnych. Jej wycinanki odznaczają się precyzyjnym cięciem i świadomym doborem kontrastowych kolorów. Opracowała formę ażurowego serca, w który wpisana jest para Łowiczan w bogatych strojach ludowych. Popularnością cieszą się jej owalne wycinanki ze scenami przedstawiającymi dawne zwyczaje bożonarodzeniowe oraz specjalne wycinanki wielkanocne w kształcie koszy z barankami i pisankami. Helena Miazek posiadła także umiejętność haftowania, szyje stroje regionalne dla lalek.
Prace Heleny Miazek znajdują się z ważnych kolekcjach muzealnych; przede wszystkim w Muzeum w Łowiczu, dokumentującym niezwykłe bogactwo kultury ludowej regionu, jak również w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Mazowieckim w Płocku, Muzeum Regionalnym w Radomsku oraz w prywatnym Muzeum Ludowym Rodziny Brzozowskich w Sromowie, Muzeum Sztuki Ludowej prof. Mariana Pokropka w Otrębusach. Jej praca trafiła także do jednej z kolekcji we Lwowie.
Twórczyni współpracuje z bibliotekami, domami kultury i wieloma szkołami; prowadzi kursy i warsztaty dla młodzieży. Przyjeżdżają do niej goście z całego świata. Wszyscy chcą nauczyć się od mistrzyni sztuki wycinania z papieru. Szczególnie ciepło wspomina uczniów z dalekiej Japonii, kraju gdzie polska wycinanka cieszy się szczególnym uznaniem.
Helena Miazek należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jest jedną z pierwszych walczących z nieuczciwym kopiowaniem i wykorzystywaniem dzieł ludowych artystów w masowo produkowanych wyrobach dekoracyjnych.
Nagrody i odznaczenia:
- Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2020.
- Nagroda Sejmiku Województwa Łódzkiego w dziedzinie kultury, 2017.
- Gwiozda Łowicka, 2014.
Konkursy:
- II Triennale Wycinanki Ludowej Województwa Łódzkiego, Muzeum w Łowiczu, 2022 – I nagroda;
- I Triennale Wycinanki ludowej Województwa Łódzkiego, Muzeum w Łowiczu, 2019 – II nagroda w kategorii „Wycinanka tradycyjna”;
- II Konkurs Polskiej Sztuki Ludowej, Częstochowa, 2003 – wyróżnienie.
Wystawy:
- Dzieła Heleny Miazek i Apolonii Nowak, Galeria LeLuja w Berlinie-Neukölln, 2024, wystawa indywidualna.
- Podróże wycinanek, Muzeum Częstochowskie, 2018, wystawa zbiorowa.
Bibliografia i źródła:
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowe twórcy, Archiwum STL w Lublinie.
- Alicja Mironiuk Nikolska, Helena Miazek, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-helena_miazek.
Opracowała Katarzyna Kraczoń
