Jadwiga Solińska to wszechstronnie uzdolniona artystka ludowa, urodziła się w 1929 roku w Wąsoszu Grajewskim w patriotycznej rodzinie chłopskiej. W latach 1940-1946 przebywała na zesłaniu w Kazachstanie. Pisać zaczęła w 1944 roku pod wpływem doświadczeń zesłańczych. Po powrocie do ojczyzny uczyła się w szkole ogólnokształcącej, a od zamążpójścia prowadziła z mężem gospodarstwo rolne.
Artystka realizuje się twórczo w dziedzinie pisarstwa, plastyki obrzędowej i zdobniczej, występuje jako gawędziarka, jest także animatorką kultury. Zdumiewająco bogaty jest jej dorobek wydawniczy. Poza utworami zamieszczonymi w czasopismach i antologiach opublikowała wiele tytułów książkowych.
Pisarstwo Solińskiej tworzą głównie liryki, przekazy wspomnieniowe, opowieści wierzeniowe i wierszowane teksty dla dzieci. Liryki mają charakter osobisto–refleksyjny, właściwa jest im wyznaniowość i symbolizacja. Wspomnienia autorki mieszczą się w nurcie prozy zesłańczo-łagrowej, traktują także o wydarzeniach jej życia domowego i w sposób kronikarski uwieczniają współczesne przedsięwzięcia kulturalne. Opowieści wierzeniowe są z kolei zespolone z kulturą ludową, a szczególnie z wyobrażeniami fantastyczno-demonologicznymi. Bogato ilustrowane zbiorki utworów dla dzieci charakteryzuje zaś dynamizm przedstawień, humor, plastyczność środków wyrazu, pogodny nastrój, postawa przyjaźni i rodzinna atmosfera. Tę różnorodną gatunkowo i tematycznie twórczość określają dobitnie autobiograficzność, głębokie zanurzenie w folklorze, pasja dokumentacyjna, rodzimość, sięgnie do życia społeczno-obyczajowego wsi, więź z naturą oraz dyskretne moralizatorstwo i patriotyzm.
W zakresie plastyki obrzędowej i zdobniczej Jadwiga Solińska wykonuje wycinanki, kwiaty z papieru, palmy wielkanocne, eksponaty ze słomy, kompozycje z suszonych i malowanych traw, ozdoby choinkowe itp. Wystawy jej sztuki odbywały się w najbliższym środowisku artystki (Grajewo, Wąsosz), w kraju (Białystok, Ciechanowiec, Kraków, Łomża, Węgorzewo) oraz zagranicą (Bułgaria, Niemcy, Szwecja). Twórczyni prowadziła indywidualne pokazy wykonywania ozdób świątecznych (Białostockie Muzeum Wsi). Jej eksponaty obrzędowe znajdują się w Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Od 1988 artystka należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych (Sekcja Sztuki Ludowej i Sekcja Literatury Ludowej). Była wielokrotną laureatką Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Jana Pocka. Zmarła w 2025 roku.
Nagrody i odznaczenia:
- Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2003;
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”;
- Order Serca – Matkom Wsi;
- Nagroda im. Zygmunta Glogera.
Tomiki indywidualne:
- Błękitne piekiełko, 2000;
- Graj Ewo, 1998;
- Krakowski lajkonik, 2001;
- Krasnoludek i myszka, 2001;
- Krzak burzanu, 1999;
- Pypcio i pchełki, 2003;
- Skarb, 1998;
- Sybiraczka, 1993, 1995, 2000;
- Szczęście, 1995, 2001;
- Teofila i motyl, 2000;
- Złoty dom, 1994, 1996;
- Święta Zofija kłosy wywija, 2011;
- 96 krzyży, 2012.
Bibliografia i źródła:
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
- Donat Niewiadomski, Jadwiga Solińska, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-jadwiga_solinska.
Opracowanie: Katarzyna Kraczoń
