Twórcy ludowi - Oddział Suwalski - Józef Murawski

Józef Murawski

Śpiew Oddział Suwalski

Kontakt:

adres: Postawelek (woj. podlaskie)

Józef Murawski jest znanym artystą i zasłużonym animatorem folkloru muzycznego, śpiewu, tańca i obrzędowości na obszarze kulturowego pogranicza polsko-litewskiego. Od urodzenia mieszka we wsi Postawełek, w gminie Szypliszki (północna Suwalszczyzna). Jest absolwentem technikum rolniczego w Dowspudzie. Właścicielem kilkunastohektarowego gospodarstwa rolnego. Pochodzi z rodziny, która od pokoleń słynęła z dobrych śpiewaków. Śpiewali na weselach, pogrzebach, w chórach kościelnych, teatrach wiejskich działających w ramach Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Józef Murawski interesował się folklorem od dzieciństwa. W domu rodzinnym uczył się śpiewu i tańca, na terenie gminy Szypliszki zbierał pieśni, dokumentował lokalną obrzędowość i rekonstruował zwyczaje niepraktykowane od wielu lat (przywrócił tradycję kolędowania chłopców w dni Triduum Paschalnego oraz ukazał ten zwyczaj w formie widowiska teatru ludowego).

Od 1971 r. śpiewał w chórze kościelnym w Becejłach. Był organizatorem wiejskich zabaw, okolicznościowych imprez w Gminnym Ośrodku Kultury w Szypliszkach. W 1981 r. wspólnie z ówczesną dyrektorką GOK, Waldemarą Malinowską, założył zespół ludowy „Pogranicze”, w roku 1987 został jego kierownikiem. W 1988 r. zorganizował grupę dziecięcą „Małe Pogranicze”. Pracował w GOK w Szypliszkach jako instruktor ds. folkloru. W latach 1996-1998 pełnił funkcję terenowego instruktora folkloru w Regionalnym Ośrodku Kultury i Sztuki w Suwałkach. W 1997 r. założył Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pogranicze” w Szypliszkach, wspierające działania zespołu oraz organizację lokalnych imprez kulturalnych i działań na rzecz środowiska.

Budował repertuar zespołu „Pogranicze” na podstawie własnych doświadczeń artystycznych oraz materiałów pozyskanych w badaniach etnograficznych realizowanych we współpracy z ośrodkami naukowymi. W 1986 r. zorganizował badania etnokostiumologiczne na terenie gminy Szypliszki, przeprowadzone pod kierunkiem Barbary Kaznowskiej, kustosza działu strojów ludowych Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Ich efektem są zrekonstruowane w 1987 i 1994 r. subregionalne stroje zespołu „Pogranicze”. Brał udział w badaniach etnomuzykologicznych w 1986 r. zrealizowanych przez Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Sławomiry Żerańskiej-Kominek. Był współorganizatorem badań etnochoreograficznych przeprowadzonych w latach 1992 i 1995 na terenie gminy Szypliszki przez dr. Dariusza Kubinowskiego, z UMCS w Lublinie.

Józef Murawski jest głównym autorem osiągnięć „Pogranicza”, posiada umiejętność skupienia wokół zespołu ludzi aktywnych, zainteresowanych lokalną tradycją, chętnych do prezentowania swoich talentów, rozwijania umiejętności artystycznych, otwartych na nowe doświadczenia i wyzwania.

Józef Murawski od 1997 r. jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych, od 2001 r. Prezesem Oddziału Suwalskiego. Jest liderem sekcji folkloru ZG STL i pełnomocnikiem do kontaktów z paralelną litewską organizacją – Związkiem Twórców Ludowych Litwy. Jest także członkiem Komisji Kultury ZG Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Od 1989 utrzymuje kontakty z zespołami na Litwie, z grupami polskimi i litewskimi. Udziela polskim zespołom pomocy w doborze autentycznego repertuaru, wskazuje możliwości pozyskania materiałów folklorystycznych w badaniach terenowych i sposoby ich dokumentacji.  W 1995 r. nawiązał współpracę z zespołami polskimi działającymi na terenie Białorusi i Łotwy;

Za działalność artystyczną, badawczą, dokumentacyjną i organizatorską na rzecz zachowania tradycyjnej kultury ludowej pogranicza oraz za wieloletnią aktywność społeczną Józef Murawski uhonorowany został wieloma nagrodami.

Nagrody i odznaczenia:

  • Złoty Krzyż Zasługi, 2014;
  • Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2009;
  • Nagroda Specjalna Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególne zasługi dla kultury polskiej, 2007;
  • Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2006;
  • Srebrny Krzyż Zasługi, 2001;
  • nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Animator Kultury”, 2001;
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, 1996.

Konkursy:

  • „Chodzenie z Ewangelią” w Tarnogrodzie, 1990 – I nagroda za spektakl obrzędowy;
  • Nagroda specjalna na Góralskim Karnawale w Bukowinie Tatrzańskiej, 1994;
  •  Ogólnopolski Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie, Grand Prix „Taneczny Krąg”, 1995;
  • Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, Baszta, 2006.

Bibliografia i źródła:

  • Józef Murawski,  https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-jozef_murawski.
  • Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórcy, Archiwum STL w Lublinie.