Marianna Rzepka, urodzona w 1940 roku, to wszechstronnie utalentowana i pracowita twórczyni ludowa regionu opoczyńskiego. Jest córką Stanisławy Dąbrowskiej, wybitnej artystki, laureatki Nagrody O. Kolberga. Twórczyni kontynuuje rodzinną tradycję rękodzieła artystycznego, tworzy w wielu dziedzinach sztuki ludowej: wykonuje hafty, koronki, tkaninę i strój regionalny, plastykę obrzędową – pisanki i palmy opoczyńskie oraz ozdoby wnętrza: kwiaty, pająki, wycinanki. Przez wiele lat współpracowała z ”Opocznianką” – wykonywała przede wszystkim wyroby zdobione haftem krzyżykowym: koszule, ręczniki, obrusy i serwetki. Jej prace były wielokrotnie nagradzane w licznych konkursach, eksponowane na wystawach sztuki i rękodzieła ludowego, pozyskiwane do etnograficznych zbiorów muzealnych i prywatnych kolekcji.
W środowisku twórczyń bielowickich uznawana jest za jedną z najlepszych. Artystka jest bardzo aktywna w zakresie promowania rodzimej kultury. Często uczestniczy w prezentacjach i warsztatach etnograficznych, realizowanych w jej domu rodzinnym oraz w instytucjach, z którymi systematycznie i stale współpracuje: Łódzki Dom Kultury, Muzea w Przysusze, Radomiu, Toruniu, Tomaszowie, Warszawie; szkoły w Łodzi, Opocznie, Skrzyńsku; ośrodki kultury w Kielcach, Staszowie, Bełchatowie. Swoje umiejętności, wiedzę, doświadczenie przekazała córkom – Bożenie i Gabryeli. Jest współzałożycielką Bielowickiego Stowarzyszenia Twórców i Przyjaciół Kultury Ludowej w Bielowicach, inicjatorką utworzenia świetlicy wiejskiej, miejsca ekspozycji prac wszystkich bielowickich twórczyń ludowych. Jest sprawną organizatorką, skuteczną w promowaniu kultury swojej wsi i regionu, docenianą w swoim lokalnym środowisku.
Od 2001 roku uczestniczy wraz z córkami w programie edukacyjnym realizowanym przez Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, przeznaczonym dla uczniów szkół podstawowych i średnich. W ramach zajęć z zakresu etnografii i kultury regionalnej prowadzi tzw. warsztaty etnograficzne, pokazy wykonywania typowych dla regionu opoczyńskiego wyrobów sztuki ludowej z zakresu plastyki dekoracyjnej (kwiaty, pająki, wycinanki) i plastyki obrzędowej (palmy wielkanocne i pisanki). Uczestniczy w prezentacjach wytwarzania strojów ludowych, tkanin, haftów oraz w projektach popularyzujących regionalne zwyczaje i obrzędy doroczne. Muzealne zajęcia etnograficzne z udziałem Marianny Rzepki i jej córek odbywają się cyklicznie w okresie poprzedzającym Święta Wielkanocne oraz w czasie Adwentu. Dzięki artystycznym zdolnościom oraz interesującym formom przekazu, realizowany program edukacyjny zyskał bardzo dobrą ocenę środowisk oświatowych i cieszy się dużym zainteresowaniem nauczycieli i uczniów odwiedzających Muzeum w Przysusze. Wielokrotnie uczestniczyła w Targach Sztuki Ludowej w Kazimierzu.
Od 1984 roku należy do Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Była także współorganizatorką Koła Twórców Ludowych w Bielowicach.
Nagrody i odznaczenia:
- Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2004.
Bibliografia i źródła:
- Bogurat Wiesława, Pająk Michał, Mistrzowie tradycji. Twórcy ludowi Oddziału Piotrkowskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Tomaszowie Mazowieckim w 40-lecie działalności, Tomaszów Mazowiecki 2016.
- Marianna Rzepka, https://www.muzeum-radom.pl/tworcy-ludowi/marianna-rzepka/343.
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
Opracowała Katarzyna Kraczoń
