Stanisława Dawid (ur. 1935 r.) wywodzi się ze słynnej na Kurpiach rodziny Staśkiewiczów, z której pochodzi wielu znakomitych twórców ludowych. Należy do grona najlepszych wycinankarek, koronkarek i tkaczek kurpiowskich. Z regionalną twórczością artystyczną zetknęła się w domu rodzinnym. Jej nauczycielkami i mistrzyniami były babcia Antonina Staśkiewicz i mama Stanisława Staśkiewicz z domu Poręba. Pod ich opieką, już w wieku ośmiu lat, wykonywała pierwsze wycinanki, podpatrując technikę cięcia papieru nożycami do strzyżenia owiec i naśladując tradycyjne formy: gwiazdy, leluje, koguty, lasy.
Wycinanki Stanisławy Dawid świadczyły o jej zdolnościach artystycznych i umiejętnościach warsztatowych. Ceniono je za bogactwo i różnorodność motywów zdobniczych, delikatność i precyzję cięć oraz kontynuację tradycyjnego wzornictwa. Jej wycinanki wyróżniają się spośród prac innych twórców kurpiowskich rozbudowaną i dekoracyjną formą, znajdującą zastosowanie w oprawach plastycznych wielu imprez kulturalnych w regionie. Pierwszą nagrodę za prace w dziedzinie plastyki dekoracyjnej otrzymała w 1950 r. Podjęła wówczas stałą współpracę ze Spółdzielnią „Kurpianka” w Kadzidle. Wykonywała wycinanki, kwiaty z bibuły, pająki zwane na Kurpiach kiercami, palmy wielkanocne, pisanki.
Odrębną dziedziną twórczości Stanisławy Dawid jest tkactwo i koronkarstwo. Tkała na warsztacie z wąskim krosnem, często stosowała produkty własnego gospodarstwa, sama przędła len i wełnę. W swoich pracach wykorzystywała wyniesione z domu rodzinnego umiejętności warsztatowe i tradycyjne wzornictwo. Wykonywała tkaniny użytkowe (part, płótno na koszule, pościel) i dekoracyjne: obrusy, serwety, narzuty na łóżka, burunki. Stosowała typowe, kurpiowskie motywy zdobnicze i kolorystykę (czerwień i zieleń, biel i granat).
W latach 1953-1955 współpracowała z Instytutem Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie w zakresie wykorzystania tradycyjnych kurpiowskich motywów regionalnych, jako inspiracji dla projektantów tkanin wykonywanych systemem przemysłowym. Wykonuje koronki z bawełnianej nici, dekoracyjne elementy kurpiowskiego stroju, wstawki i obszycia fartuchów koszul także serwety, obrusy.
Jej prace znalazły się w kolekcjach etnograficznych wielu muzeów w Polsce (Ostrołęce, Łomży, Białymstoku, Płocku, Warszawie, Toruniu). Umiejętności wykonawcze, znajomość kurpiowskiego wzornictwa, doświadczenia artystyczne przekazuje młodszym wykonawczyniom sztuki regionalnej.
Stanisława Dawid od 1970 r. jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Foto profilowe, źródło: https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-stanislawa_dawid#gallery-10626-1
Nagrody i odznaczenia:
- Nagroda Starosty Ostrołęckiego w 2004;
- Nagroda Wójta Gminy Kadzidło „Śladami Kurpiów”, 2008;
- Nagroda Prezesa Związku Kurpiów w kategorii twórczości ludowej „Kurpik”, 2008.
- Nagroda im. Oskara Kolebrga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2009.
Wystawy:
- Sztuka ludowa na Mazowszu, Łódź, 1958;
- Polska wycinanka ludowa, Łowicz, 1970;
- Polska szopka ludowa, Warszawa, 1971;
- Sztuka ludowa Puszczy Zielonej, Ostrołęka, 1972;
- Przegląd sztuki ludowej Kurpiowskiej Puszczy Białej i Zielonej, Ostrołęka, 1998;
- Artystyczne rękodzieło wsi Kurpiowskiej, Myszyniec 1998-2002;
- Polska wycinanka ludowa, Lublin 2000;
- A to polskie właśnie… , Lublin 2004.
Bibliografia i źródła:
- K.M., Stanisława Dawid, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-stanislawa_dawid.
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
Opracowała: Katarzyna Kraczoń
