Stanisława Olender – nestorka kurpiowskich twórców, znakomita wycinankarka i hafciarka, autorka pieczywa obrzędowego, kierców, bibułowych kwiatów i pisanek. Przez całe życie związana była z kurpiowską miejscowością Strzałki, gdzie mieszkała i tworzyła.
Była twórczynią wszechstronną, jednak jej wiodącą dyscypliną twórczą były wycinanki. Wycinankarstwa nauczyła się w wieku 10 lat od matki Antoniny Staśkiewicz, znanej twórczyni kurpiowskiej. Wycinanki obu wycinankarek zachowały tradycyjne wzornictwo. Były to głównie leluje, gwiazdy oraz wielobarwne ptaki: koguty, pawie i dudki. Wycinanki S. Olender wyróżniają się grubym cięciem i rozbudowaną ornamentyką zapełniającą całą powierzchnię wycinanki, co w lelujach przybierało rzadko spotykany kształt regularnego prostokąta. Wykonywała także leluje z motywami sakralnymi, przypominały one monstrancje. Operowanie grubymi cięciami i niewielkim zarysem kształtów pozwoliło twórczyni wycinać Wycinanki dużych rozmiarów przeznaczonych do dekoracji większych sal. Oprócz wycinankarstwa zajmowała się wykonywaniem palm wielkanocnych, zdobieniem pisanek techniką batikową, wypiekiem pieczywa obrzędowego.
Od 1950 r. współpracowała z CPLiA w Kadzidle. Uczestniczyła w ponad 50 konkursach, wystawach i pokazach sztuki ludowej zdobywając liczne nagrody. Jej prace znajdują się w zbiorach muzealnych w Ostrołęce, Łomży, Warszawie, Toruniu, Płocku, a także w kolekcjach prywatnych.
Twórczyni należała do Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Foto profilowe, źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82awa_Olender
Nagrody i odznaczenia:
- Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 1991.
Bibliografia i źródła:
- Marian Pokropek, Stanisława Olender, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-stanislawa_olender.
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
Opracowała: Katarzyna Kraczoń
