Teodor Biegun urodził się w 1925 roku w Lachowicach (bardzo znany ośrodek wyrobu zabawek), mieszkał zaś w Żywcu. Pochodził z rodziny, która od pokoleń zajmowała się wyrobem drewnianych zabawek. Sam wykonywał je od 1940 roku, posługując się podczas pracy prostymi, tradycyjnymi narzędziami i nawiązując do dawnego wzornictwa, sięgającego XIX wieku. Zdobyte umiejętności wykonawcze oraz tradycyjne formy zdobnicze, których nauczył się w środowisku rodzinnym i lokalnym, przekazał swojemu synowi Zbigniewowi. Zabawki wykonywane w jego rodzinie posiadają indywidualne, charakterystyczne cechy, do których należy zaliczyć bogatą kolorystykę oraz ryzowane ornamenty, głównie geometryczne i roślinne. Najbardziej znane formy drewnianych zabawek Teodora Bieguna to bryczki z konikami, klepoki, kołyski, wózki drabiniaste i taczki, karuzele na kijku poruszające się podczas jazdy i konie „wyścigowe”. Szczególną popularnością cieszą się drewniane koniki. Teodor Biegun przez wiele lat współpracował z „Cepelią”, dzięki czemu jego wyroby znane są nie tylko na rynku krajowym, ale i zagranicą.
Teodor Biegun był uczestnikiem licznych Cepeliad i kiermaszów sztuki ludowej organizowanych w Żywcu, Wiśle, Szczyrku, Zakopanem, Kazimierzu, Toruniu, Warszawie i Krakowie. Swoje zabawki prezentował na targach w Niemczech (1996), we Francji (1997) oraz na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji. W 1996 roku artysta otrzymał nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki za działalność w zakresie zabawkarstwa ludowego. Od 1951 roku był członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Przez ponad 20 lat prowadził w Żywcu Galerię Sztuki Ludowej. Zabawki Teodora Bieguna znajdują się w zbiorach muzealnych Torunia, Kielc, Szydłowca, Bielska-Białej, Warszawy i Krakowa.
Teodor Biegun zmarł 10 kwietnia 2009 roku.
Odznaczenia i nagrody:
- Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, 2000;
- Srebrny Krzyż Zasługi, 1998;
- Odznaczenie honorowe za zasługi dla województwa bielskiego, 1997;
- Tytuł „Zabawkarz roku”, Leżajsk, 1997;
- Zasłużony Działacz Kultury, 1988
Konkursy:
- Ogólnopolski Konkurs na Zabawkę Ludową w Bielsku-Białej, 1993, III nagroda;
- Ogólnopolski Konkurs na Zabawkę Ludową w Kielcach, 1997 – I nagroda, 1998 – wyróżnienie
- I Międzynarodowy Konkurs Zabawki „Koniki”, Bielsko-Biała, 1998, I nagroda;
Wystawy:
- Wystawa szopek beskidzkich, Żywiec, 1999, wystawa zbiorowa;
- III Międzynarodowa wystawa szopek bożonarodzeniowych, Hodonin, 1998, wystawa zbiorowa;
- Współczesna Sztuka Ludowa Województwa Bielskiego, Bielsko-Biała, 1988, wystawa zbiorowa;
Bibliografia i źródła:
- Istne cuda, istne czary. Tradycje zabawkarskie na polsko-słowackim pograniczu, tekst: Ewa Cudzich, Agnieszka Kobiałka, Bielsko Biała 2021, s. 126-127.
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej artysty, Archiwum STL w Lublinie.
- Zagórna-Tężycka Barbara, Teodor Biegun, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-teodor_biegun.
