Władysław Gruszczyński urodził się w 1935 roku w Rzeczniowie. Tam spędził dzieciństwo i młodość, tam też ojciec zaszczepił mu wielką miłość do drzewa. Fascynacja drewnem jako surowcem zaowocowała ukończeniem zasadniczej szkoły drzewiarskiej.
W latach 70. ubiegłego wieku spotkał się z wybitnym rzeźbiarzem Stanisławem Denkiewiczem z Jedlni Kościelnej. Kilka spotkań, opowieści, porad stało się inspiracją do rozwoju pasji twórczej. Kolejne spotkanie – z etnografem dr. Stefanem Rosińskim – zaowocowało stałą współpracą z Muzeum Wsi Radomskiej. Wkrótce jego prace zaczęły być prezentowane na wystawach. Udział w kilkudziesięciu konkursach i zdobywane nagrody sprawiły, że stał się jednym z najbardziej cenionych polskich rzeźbiarzy ludowych. Prace artysty trafiały do muzeów w Warszawie, Toruniu, Kielcach, a także do kolekcjonerów prywatnych. Największą kolekcję (ponad 100 prac) posiada Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu.
Rzeźby Władysława Gruszczyńskiego to pełne ekspresji opowieści zawarte w drewnie. Historie o dawnej wsi, tradycyjnych rzemiosłach, zwyczajach i obrzędach. Historie, o świecie który odszedł i ludziach, których już nie ma. Pełne realizmu są też rzeźby sakralne, postacie z niebios przypominają mieszkańców radomskiej wsi, prostych, żyjących pośród nas ludzi.
Władysław Gruszczyński to nie tylko rzeźbiarz. To także aktywny działacz i popularyzator twórczości ludowej. W latach 1983 – 1989, przez dwie kadencje, był przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Twórców Ludowych i prezesem Oddziału Radomskiego, następnie w latach 1983- 1989, także prze dwie kadencje, pełnił funkcje prezesa Zarządu Głównego STL-u. W czasie jego prezesury opracowano program rozwoju i ochrony twórczości ludowej oraz twórców folkloru. Dzięki wykorzystaniu tego programu przez Ministerstwo Kultury i Sztuki twórców folkloru udało się objąć ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym oraz otworzyć Galerię Sztuki Ludowej w Lublinie, w której artyści mieli zagwarantowany zbyt swoich prac.
Bibliografia i źródła:
- Jurecka Małgorzata, Władysław Gruszczyński, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-wladyslaw_gruszczynski.
- Władysław Gruszczyński. Rzeźbiarz z Radomia, https://www.muzeum-radom.pl/tworcy-ludowi/wladyslaw-gruszczynski/326.
Opracowała Katarzyna Kraczoń
