Twórcy ludowi - Władysława Prucnal

Władysława Prucnal

Rzeźby ceramiczne

Kontakt:

Medynia Głogowska (woj. podkarpackie)

Władysława Prucnal (ur. w 1935 r.) wychowała się w rodzinie garncarskiej. Jej dziadek i ojciec byli garncarzami, także bracia zajmowali się garncarstwem. Ukończyła 7-klasową szkołę podstawową. Już w szkole lepiła ptaszki i zwierzęta. Ojciec Jan Prucnal, wystawiając swoje prace na wystawie ceramiki ludowej w Rzeszowie w 1950 r., zaprezentował także gliniane figurki 15-letniej wówczas córki.

Prace jej spotkały się z zainteresowaniem Muzeów i CPLiA. Nawiązano współpracę z młodą rzeźbiarką, która wkrótce przystąpiła do Spółdzielni Garncarskiej i rozpoczęła tam produkcję figurek glinianych. Przez pewien czas była to rzeczywiście „produkcja”, bowiem zamówienia na figurki W. Prucnal były bardzo duże, sięgające niekiedy po kilkaset sztuk. Twórczyni potrafiła jednak zachować swoją indywidualność twórczą i na każde konkursy i wystawy sztuki ludowej oraz zamówienia indywidualne przygotowywała zupełnie nowe zestawy figurek, zaskakując różnorodnością tematyczną, dokładnością wykonania, pomysłowością kompozycji, bogatą ornamentyką i staranną glazurą. Często podejmowała trudne prace wykonując np. płaskorzeźby ceramiczne do wyposażenia kościołów, większe rzeźby figuralne do ołtarzyków domowych i przydrożnych kapliczek.

W twórczości W. Prucnal w pierwszym okresie przeważały figurki i scenki ,,wiejskie”, później chętniej lepiła figurki i większe kompozycje o treściach religijnych i historycznych, na co niemały wpływ wywarły ogłaszane konkursy i wystawy, w których W. Prucnal chętnie brała udział.  Twórczyni często wyjeżdżała też na Cepeliady, targi sztuki ludowej i różne imprezy folklorystyczne: Płock, Kraków, Kazimierz Dolny, Rzeszów, Łańcut, Lublin, Warszawa, Poznań, Toruń.

Oprócz zdolności plastycznych posiada talent literacki – pisze wiersze, które często stają się słownymi komentarzami do rzeźbionych w glinie postaci i scen z życia wsi. W. Prucnal jest także znaną i cenioną organizatorką życia kulturalnego we wsi, zaangażowaną w pracach społecznych. Przez wiele lat prowadziła ognisko plastyczne w miejscowej szkole, sama też usiłowała zorganizować regionalne muzeum, które prezentowałoby twórczość całego ośrodka garncarskiego w Medyni Głogowskiej. Z myślą o takim muzeum zgromadziła już dużą kolekcję własnych rzeźb ceramicznych.

Prace Władysławy Prucnal posiadają liczne muzea: Rzeszów, Lublin, Kraków, Warszawa, Poznań, Łódź, Szydłowiec, Rabka, Jasło, Radom, Kolbuszowa, Toruń, Płock i in. Trafiły też do zbiorów Muzeum Zabawek w Norymberdze i do Muzeum Etnograficznego w Berlinie oraz do licznych kolekcji prywatnych. Na szczególne wyróżnienie zasługuje kolekcja jej rzeźb ceramicznych  zgromadzona w Pieckach k/Mrągowa przez Walentynę i Marię Dermackie, w której znajduje się kilkaset figurek z różnych okresów twórczości.

Twórczyni od 1972 roku należy do STL. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki, wielokrotnie odznaczana medalami i nagrodami.  O twórczości Władysławy Prucnal nakręcono film telewizyjny, ukazało się wiele artykułów na temat jej dorobku artystycznego.

W 2024 roku ukazał się tomik poetycki twórczyni pt. „Wiersze wybrane” z wymownym mottem autorki: „Wdzięczna za Twą iskrę Boże te rzeźby i poezję dla ludzi tworzę”.

Nagrody i odznaczenia:

  • Nagroda Zarządu Województwa Podkarpackiego za całokształt działalności w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury, 2005;
  • Nagroda im. Franciszka Kotuli, 1993
  • Zasłużony dla Kultury Polskiej
  • Nagroda im. Oskara Kolberga za zasługi dla kultury ludowej, 1990;
  • Odznaka „Zasłużony dla Kultury Polskiej”;
  • Nagroda Artystyczna im. Jana Pocka dla Twórców Ludowych, 1982

Wystawy (wybór):

  • Sztuka ludowa Lasowiaków, Kolbuszowa, 1957;wystawa zbiorowa;
  • Wystawa sztuki ludowej, Łańcut, 1059, wystawa zbiorowa;
  • Wystawa jubileuszowa, Dom Kultury w Rzeszowie, Galeria Sztuki Ludowej STL, 1985, wystawa indywidualna.
  • Portret mojego Boga, Czarna, 1998.
  • Wystawa szopek bożonarodzeniowych, Łańcut, 2004, wystawa zbiorowa.

Konkursy (wybór):

  • Konkurs sakralnej sztuki ludowej, Rzeszów 1978 – II nagroda;
  • Rolnik i jego praca w sztuce ludowej, Kraków 1978, wyróżnienie;
  • Konkurs na ceramikę ludową, Rzeszów, 1980 – I nagroda;
  • Ziemia bliska sercu, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, 1988 – III nagroda;
  • Polscy święci w sztuce ludowej, STL, Lublin, 1991 – I nagroda;

Bibliografia i źródła:

  • Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
  • Pokropek Marian, Władysława Prucnal, https://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-wladyslawa_prucnal.
  • Rickard-Rostworowska Christine, Sztuka z ziemi zrodzona. Rzeźby gliniane Władysławy Prucnal, Olszanica 2013.

 

Galeria prac