Zofia Pawełek to mistrzyni zdobnictwa bibułkowego Beskidu Żywieckiego, instruktorka zawodowo związana z Żywieckim Ośrodkiem Kultury. Rozpoczynała swoją przygodę z twórczością ludową od żywieckiego haftu na tiulu – białego i kolorowego. Jednak to zdobnictwo bibułkowe zdominowało jej dalszą aktywność twórczą. Czerpała inspiracje od najbliższych, swojej mamy i babci, a także od uznanych regionalnych twórczyń. W ocenie fachowców, twórczość Zofii Pawełek spełniała wszystkie kryteria etnograficzne pozwalające uznać jej prace za tradycyjne, wykonywane na bardzo wysokim poziomie artystycznym, czego potwierdzeniem były liczne nagrody i wyróżnienia w konkursach.
Wykonywała tradycyjne wieńce, kabłącki, palmy z kwiatów bibułkowych oraz drzewka. Szczególną uwagę przykuwały misternie wykonane małe koszyczki z kwiatami. Jej prace prezentowane były na licznych wystawach w Żywcu, Bielsku‑Białej, Katowicach, Kielcach, Warszawie, Szczyrku, a także w Niemczech, Francji, Anglii, Czechach i Słowacji. Zdobyte umiejętności z dużym powodzeniem przekazywała następcom na warsztatach w szkołach i placówkach kulturalnych. Prowadziła zajęcia z układania bibułkowych kompozycji w ramach zimowej i letniej Szkoły Folkloru w Milówce, Świnnej oraz podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Żywcu, którego była wieloletnim uczestnikiem.
Umiejętności wyniesione z rodzinnego domu sprawiły, że z powodzeniem uprawia kilka dziedzin sztuki ludowej. Najdłużej, bo od 1970 roku, zajmuje się haftem białym i na tiulu. Natomiast od 1995 roku skoncentrowała się na zdobnictwie bibułkowym.
Była członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Nagrody i odznaczenia:
- Odznaka Zasłużony Działacz Kultury, 2002.
Bibliografia i źródła:
- Materiały i dokumenty zgromadzone w teczce osobowej twórczyni, Archiwum STL w Lublinie.
- Onochin Paweł, Zofia Pawełek (1942–2024), Gertruda Kleman (1944–2024) – pozostaną w naszej pamięci, „Twórczość Ludowa”, 2024, nr 1-4, s. 30.
Opracowała Katarzyna Kraczoń
