Zygmunt Bukowski – wybitny pisarz i rzeźbiarz ludowy rangi ogólnopolskiej urodził się 30 kwietnia 1936 roku w Wysinie na Kociewiu, w ówczesnym woj. gdańskim; pochodził z rodziny chłopskiej; w jesieni 1939 roku Niemcy w okrutny sposób wysiedlili jego rodzinę z ojcowizny; schronienia udzielono im na Podlasiu – w Michałowie, gm. Sarnaki; w 1945 roku Bukowscy wrócili na uwolnione od okupanta niemieckiego Kociewie i objęli gospodarstwo w Trzepowie; w tym też roku spotkała ich olbrzymia tragedia – śmierć matki Gertrudy; Zygmunt ukończył szkołę podstawową w Trzepowie a następnie zasadniczą zawodową w Gdyni, zyskując specjalizację w zakresie galanterii metalowej i modelarstwie; pracował jako nauczyciel zawodu i robotnik w Spółdzielni Odlewniczej „Zamech” w Elblągu; w 1960 roku zawarł związek małżeński z Różą Marią Bladowską, wychowali czterech synów, córeczka Ania zmarła w dzieciństwie; w 1963 Bukowscy zamieszkali w Mierzeszynie, gm. Trąbki Wielkie, obecne woj. pomorskie, gdzie zakupili zaniedbane gospodarstwo z Państwowego Funduszu Ziemi; tam Zygmunt do końca życia pracę na roli łączył z twórczością artystyczną i aktywnością społeczną; jego dumą stał się osobiście zaprojektowany i wykonany dom, wzorowany na poznanym w czasie okupacji dworku szlacheckim na Podlasiu; zmarł 20 lipca 2008 roku w Mierzeszynie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym.
Pierwszy wiersz pt. Kresy napisał Bukowski w czerwcu 1973 roku; talent plastyczny wykazywał natomiast od szkoły podstawowej, kontynuując najwyraźniej tradycje rodzinne, jego przodkowie już bowiem w XVIII wieku byli mistrzami sztuki kowalskiej, kowalstwem zajmował się także dziadek; systematycznie zaczął uprawiać rzeźbę w 1976 roku, a literacko zadebiutował w „Dzienniku Ludowym” lirykiem Istnienie (1979).
Publikował w wielu czasopismach, m.in. w „Biuletynie Informacyjnym Stowarzyszenia Twórców Ludowych”, „Chłopskiej Drodze”, „Dzienniku Bałtyckim”, „Dzienniku Ludowym”, „Głosie Wybrzeża”, „Gwieździe Morza”, „Kociewskim Magazynie Regionalnym”, polonijnej „Kronice Tygodnia”, „Pielgrzymie”, „Pomeranii”, „Twórczości Ludowej”, „Twórczości Robotników”, „Tygodniku Kulturalnym”, „Wieczorze Wybrzeża”, „Zapiskach Kociewskich”, „Zbliżeniach”, „Zielonym Sztandarze”, „Ziemi Gdańskiej”.
Utwory Bukowskiego wygłaszano wielokrotnie w Polskim Radio i Telewizji Polskiej; rzeźby zaprezentowano w filmie telewizyjnym Drewniany świat i telewizji niemieckiej w Hamburgu; wystawiano je także w Gdańsku, Kwidzynie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Pruszczu Gdańskim, Skarszewach, Słupsku, Starogardzie Gdańskim, Szczecinie, Tczewie, Toruniu, Warszawie, Finlandii, Francji, Holandii, Japonii, Niemczech, Szwajcarii, Szwecji; kilka dzieł (w tym Krzyż – Święta Trójca) przekazano do Watykanu jako dar dla Jana Pawła II; wyrzeźbione w lipie ule znalazły się w amerykańskim koncernie „Propolis”; inne dzieła można spotkać w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Oliwie i Toruniu oraz w licznych kolekcjach prywatnych na terenie kraju i poza graniczmi.
Od roku 1980 należał Bukowski do Stowarzyszenia Twórców Ludowych, współpracował też z Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim, Wojewódzkim Ośrodkiem Kultury w Gdańsku, Gminnym Ośrodkiem Kultury w Trąbkach Wielkich, Muzeum Rolnictwa w Szreniawie. W 1983 roku założył w swoim gospodarstwie galerię rzeźb i izbę regionalną, w której gromadził i wystawiał własne prace oraz okazy kultury duchowej i materialnej z obszaru Kociewia i Kaszub. Jest autorem wystroju kościoła w Suchej Hucie (rzeźby w prezbiterium, ołtarz, pulpit pod mszał, świeczniki, stacje Męki Pańskiej), Węsiorach k. Kościerzyny; przygotował szereg figur do trójmiejskich kościołów – Matki Boskiej Bolesnej, św. Stanisława Kostki, NMP Królowej Różańca Świętego; jego rzeźby zdobią również inne kościoły na Pomorzu – w Mierzeszynie, Straszynie, Kolbudach, Trąbkach Wielkich oraz poza Pomorzem, np. w Bielsku-Białej; dwumetrowa Pieta stanowiła element kompozycji przestrzennej ołtarza papieskiego w Sopocie, przy którym Jan Paweł II odprawił mszę w 1999 roku; od 1991 roku organizował przez kilkanaście lat we współpracy z GOK w Przywidzu Konkurs Poetycki o Nagrodę Zygmunta Bukowskiego; od 1995 odbywa się Konkurs Recytatorski Poezji Zygmunta Bukowskiego, początkowo gminny – od 2000 roku o zasięgu powiatowym, organizowany przez GOK w Trąbkach Wielkich i ostatnio przez Szkołę Podstawową w Czerniewie.
Bukowski był twórcą niezwykle wszechstronnym: poetą, dramaturgiem, prozaikiem (opowiadania, utwory oparte na miejscowych legendach i podaniach, proza autobiograficzno-wspomnieniowa) i rzeźbiarzem. Pisał również teksty na lokalne uroczystości, np. na jubileusz 700-lecia Przywidza, i sprawdzał się w poetyce wiersza przeznaczonego dla dziecięcego odbiorcy.
Uprawiał głównie lirykę osobistą i opisową; w utworach osobistych przenikniętych żywiołem autobiograficznym wyróżniają się wiersze traktujące o dzieciństwie poety, domu rodzinnym, rodzicach, żonie oraz zawierające refleksje o własnych zamierzeniach i dokonaniach życiowych; spotykamy też sporo wierszy autotematycznych, dotyczących istoty uprawianego pisarstwa i rzeźbiarstwa; w przekazach opisowych przyroda jawi się głównie w optyce przeżyć podmiotu autorskiego, co oznacza subiektywne, emocjonalno-impresywne formowanie jej kształtów i oddawanie stanów fizycznych.
Dramaty Bukowskiego są w zasadzie jedynymi tekstami w autorskiej literaturze ludowej, spełniającymi kanony tego gatunku. Artysta myślał o stworzeniu „prawdziwego” dramatu od dawna. W celu właściwego usytuowania tekstu w tradycji lokalnej zapoznał się z historią Przywidza, sięgnął zwłaszcza do prac ks. Jana Aeltermana, skorzystał również z miejscowych przekazów ustnych. Przyniosło to początkowo efekt w postaci opowiadania Privis i Privisa, ostatecznie zaś utwór przybrał postać dramatu, którego akcja – znacznie rozszerzona w stosunku do opowiadania – toczy się w latach 1275-1295, a jej miejsce stanowi atakowane przez Krzyżaków średniowieczne Pomorze Gdańskie.
Bukowski starał się ukazać świadomość Słowian tamtych czasów, zagrożonych w wolności i istnieniu przez krzyżackich „misjonarzy”. Narastający konflikt „rozwiązał” w porze znamiennej dla Słowian; gdy wyznawcy Światowida szykowali się do sobótek, doszło do zagłady ich świata.
Dramat ten jest wielowymiarowy tematycznie, kulturowo i artystycznie. Składa się z wątku miłosnego, obyczajowego, sensacyjno-awanturniczego i religijno-politycznego. Sama forma została potraktowana swobodnie, z myślą o przeznaczeniu scenicznym tekstu, co poświadczają dokładne wskazówki inscenizacyjne. Po raz pierwszy zaprezentowano Privisę w 1994 roku z okazji 700-lecia Przywidza w tamtejszym Gminnym Ośrodku Kultury. Później przyszły kolejne inscenizacje, m.in. w Gdańsku podczas międzynarodowego przeglądu teatrów nadbałtyckich. Oprócz aplauzu widzów sztuka spotkała się z uznaniem wybitnej aktorki teatralnej Haliny Winiarskiej i Adama Hanuszkiewicza.
Sukces Privisy zachęcił Bukowskiego do następnych prób dramatopisarskich. W latach 1996-1997 powstała jednoaktówka Gda, związana ze zbliżającym się jubileuszem 1000-lecia Gdańska. Autor pracował również nad komediodramatem Marianna.
W dziedzinie prozy Bukowski zasłynął przede wszystkim trzytomowym autobiograficznym Zielonym kuferkiem, co ulokowało go w towarzystwie wielkich pisarzy ludowych: Ferdynanda Kurasia (1871-1929), Stanisława Buczyńskiego (1912-1982) i Władysława Kuchty (1911-1993). Podobnie jak oni ogarnął własne losy i dzieje rodzinne w ramach wielowątkowej syntezy, uwydatniającej szczególnie drogi swego pisarstwa i twórczości plastycznej. Przedmiotem zainteresowania uczynił także współczesne sobie sprawy obyczajowe i społeczno-polityczne, a ponadto skupił się na życiu kulturalnym regionu pomorskiego oraz na różnych przejawach aktywności ogólnopolskiego literackiego ruchu ludowego.
Opisanie całego bez mała życia wymagało odpowiedniej formy literackiej. Mamy więc zarówno swobodnie falującą opowieść biograficzną, scalaną osobą głównego bohatera, jak i sfabularyzowany pamiętnik, przeniknięty silnym piętnem osobowości autora. Uderza niepospolita szczerość i odwaga w „otwieraniu” własnego „wnętrza” przed czytelnikiem. Widzimy także, jak kronikarz zmaga się z poetą i wówczas ogląd realistyczny ustępuje niekiedy przed postrzeganiem rzeczywistości subiektywnymi „oczami duszy”. Partie wspomnieniowo-kronikarskie zespalają się ponadto z innego rodzaju formami. W tekst główny wprowadza na przykład Bukowski swoje wiersze, przytacza głosy krytyków literackich i znawców sztuki, cytuje korespondencję prywatną i urzędową, przywołuje wpisy okolicznościowe z ksiąg pamiątkowych. Do tego dochodzi materiał ilustracyjny, prezentujący przestrzeń akcji, dzieła artysty i przywoływane postaci, co sprawia, że ta proza zaczyna miejscami przypominać współczesną sylwę, tekst na poły literacki, na poły dokumentalny, wielobarwny tematycznie, różnorodny gatunkowo, kompozycyjnie i stylistycznie.
W twórczości plastycznej Bukowski parał się głównie płaskorzeźbą „zwykłą” i polichromowaną, rzeźbą figuralną i przestrzenną w drewnie oraz rzeźbą w granicie polnym; najczęściej wykonywał sceny rodzajowe, obrzędowe, religijne oraz kompozycje budowane na podłożu doznań i doświadczeń osobistych; uznanie znawców sztuki i odbiorców budzą głęboko zindywidualizowane, uczłowieczone madonny, oryginalne w pomysłach szopki (np. przedstawienie zlokalizowane w pniu gruszy), ołtarzyki, wizerunki rodziców i żony, a także dzieła niemal fotograficznie dokumentujące codzienne życie wiejskie, tradycyjne prace rolne i rzemiosła; wzięciem wyrażanym w zamówieniach cieszyły się rzeźby i kapliczki nagrobne; niektóre rzeźby wyłamują się przy tym z estetyki ludowej, szczególnie wówczas, gdy autor poprzez abstrakcyjne kształty pragnie wyrazić istotę sztuki i oddać subiektywne emocje.
Bukowski w ponad siedemdziesięcioletnim życiu zawsze kierował się uczciwością postępowania i szlachetnością, cechowała go olbrzymia wrażliwość, uczuciowość, odpowiedzialność, prospołeczność i przede wszystkim pracowitość. To właśnie pracę ustanowił podstawą swojej etyki i traktował ją nie tylko jako czynność praktyczną, lecz zgodnie z przesłaniem Norwida także jako rodzaj aktu kreacyjnego – pracując tworzył zarówno jakości materialne, jak i estetyczno-duchowe.
W 2003 roku Bukowskiego obrano patronem Szkoły Podstawowej w Czerniewie (gm. Trąbki Wielkie), co stanowi jedyny tego rodzaju przypadek uhonorowania twórcy ludowego za życia.
Nagrody i odznaczenia:
- Honorowy Obywatel Gminy Trąbki Wielkie, 2007
- Medal „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, 1984
- Nagroda im. J. Cierniaka, 1984
- Nagroda im. T. i I. Gulgowskich, 1984
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, 1984
- Brązowy Krzyż Zasługi, 1985
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki, 1987
- Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”, 1987
- Nagroda Wojewody Gdańskiego, 1988
- „Skra Ormuzdowa” Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, 1991
- Nagroda im. Oskara Kolberga, 1998
- Pomorska Nagroda Artystyczna, 1999
- Złoty Krzyż Zasługi, 2003
- Medal „Chwalba Grzymisława” Federacji Stowarzyszeń i Związków „Kociewska Więźba”, 2005
- Kociewskie „Pióro”, 2006
Konkursy literackie:
- Konkursie Literackim im. Jana Pocka, 1986, 1987, 1988, 1992, 2003 – I nagroda; 1985, 1992, 1993, 1998, 2002, 2003 – II nagroda, 1981, 1983, 1991, 1996, 2006 – III nagroda, 1984, 1995, 2000, 2007 – wyróżnienie;
- Konkurs Poezji „Szukamy talentów wsi”, ZMW w Wąglanach, liczne nagrody i wyróżnienia;
- Konkurs Poetycki im. Stanisława Buczyńskiego, WDK w Zamościu;
- Konkurs „Pod jednym słońcem żyjemy”, Stowarzyszenie „PAX” w Tarnowie, Scena Ludowa w Krakowie;
- Turniej Jednego Wiersza, STL w Lublinie,
- Konkurs Poetycki im. Z. Krupowiesa, Słupsk;
- Konkurs Literacki „Źródło”, Warszawa.
Konkursy sztuki ludowej:
- „Ludowe i artystyczne rękodzieło wsi i małych miast”, Warszawa, Gdańsk, 1980, I nagroda;
- „Szopka i obrzędy Bożego Narodzenia w plastyce ludowej”, Gdańsk, 1984, 1988), I nagroda;
- „Współczesna sztuka ludowa Kociewia”, Gdańsk, Tczew, 1991, I nagroda;
- „Pomorska szopka – szopki bożonarodzeniowe o tematyce morskiej i rybackiej”, Gdańsk, 2005, I nagroda.
Tomiki autorskie:
- Słowa ponad biel znaczące, wybór, oprac. i posłowie D. Niewiadomski, Gdańsk 1982.
- Na uboczu nieba, układ wierszy i nota o autorze S. Janke, Gdańsk 1990.
- Kształty wzruszeń, wybór i wstęp D. Niewiadomski, Gdańsk 1991.
- Ślad istnienia, wybór, oprac. i wstęp D. Niewiadomski, Mierzeszyn 1993.
- W twórczym żniwie, wybór i posłowie D. Niewiadomski, Mirotki 1998.
- Słowa służebne, wybór, oprac. i posłowie D. Niewiadomski, Lublin 1999.
- W gęstwinie słów wiernych, wybór i posłowie D. Niewiadomski, Warszawa 2001.
- Zasiew serdeczny, wstęp i układ R. Szwoch, Pruszcz Gdański 2003.
- W odwiecznej Mateczni, wybór, redakcja i posłowie D. Niewiadomski, Pruszcz Gdański 2005.
- Pod ścieżką słońca, wybór, oprac. i wstęp E. Jakiel, il. D. Selka-Bonna, Pruszcz Gdański 2007.
Ponadto opublikował czteroaktowy dramat Privisa, oprac. i posłowie D. Niewiadomski, Lublin 1996 oraz trzytomową autobiografię Zielony kuferek, redakcja R. Landowski, Tczew 2003; oprac. i posłowie D. Niewiadomski, Pruszcz Gdański 2005, 2008.
Publikacje w edycjach zbiorowych:
- Ojczyzna, oprac. S. Weremczuk, Lublin 1987.
- Wąglany po żniwach w poezji, wybór, wstęp i oprac. W. Jóźwik, Wąglany 1990.
- Wieś tworząca, t. VIII, oprac. A. Brzozowska-Krajka, Lublin 1990.
- Wołanie z ziemi. Antologia jednego wiersza ludowej poezji religijnej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1991.
- Okruchy chleba. Antologia polskiej liryki z motywem chleba, oprac. S. Placek i M. Bocian, Wrocław 1992.
- Przemiany. Program poetycki opracowany na XXV Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, oprac. H. Tomaszewska-Kornacka, Lublin 1992.
- „I rzucę garstkę nadziei światu…”. Program poetycki opracowany na XXVI Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, oprac. H. Tomaszewska-Kornacka, Lublin 1993.
- Prowadź nas w jasność. Antologia ludowej liryki religijnej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1994.
- Talenty Jóźwika z Wąglan, wybór W. Jóźwik, [Warszawa 1994].
- W cieniu Neptuna, oprac. pod red. L. Tomaszewskiej i innych, Gdańsk 1994.
- Antologia poezji wigilijnej, oprac. J. Fryckowski, [Warszawa] 1995.
- Bukiet znad Wąglanki, Wąglany 1995.
- Pobożnych diabeł kusił. Antologia nadnaturalnej prozy ludowej, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 1998.
- Dojrzewanie w miłości, pod red. J. Góźdź, Radom 2000; Kociewie, wybór J. Cherek, Starogard Gdański 2000.
- Między słowem a światłem. Poezja i malarstwo współczesnych artystów z Wybrzeża, wstęp i wybór K. Nowosielski, Gdańsk 2006.
- Odejdę a po mnie pieśń zostanie. Wydawnictwo pokonkursowe XXXV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Jana Pocka, oprac. D. Niewiadomski i M. Wójcicka, Lublin 2006.
- Odnajdę wieczność w kroplach rosy. Wydawnictwo pokonkursowe XXXVI edycji Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Jana Pocka, oprac. D. Niewiadomski, Lublin 2007.
Bibliografia i źródła:
- Bednarczyk J., B. Kaszubowska B., Z wizytą u Zygmunta Bukowskiego, „Kociewski Magazyn Regionalny” 2002, nr 3-4.
- Giedz M., Piętnaście stacji, „Dziennik Bałtycki” 2002, nr 10.
- Giedz M., Ukrzyżowanie, „Echo Pruszcza” 2002, nr 13.
- Holub B., Zaklinanie drzew, „Wybrzeże” 1989, nr 42.
- Kalita B. , Postacie zaklęte w drewnie, „Dziennik Bałtycki” 1980, nr 281.
- Korczak K., Poetycki świat Zygmunta Bukowskiego, „Dziennik Bałtycki” 1985, nr 9.
- Kosycarz Z., Świat w drewnie, „Dziennik Bałtycki” 1982, nr 209.
- Krużycka A., W świecie rzeźby Zygmunta Bukowskiego, „Twórczość Ludowa” 2006, nr 1-2.
- Kunicka E. , Twórczość nie szczepiona, „Głos Wybrzeża” 1983, nr 238.
- Kurkiewicz G, „To namalowałem dłutem…”, „Dziennik Bałtycki” 1995, nr 12.
- Malowane dłutem, redakcja R. Landowski, wstęp B. Kleinzeller, K. Szałaśna, Tczew 1998.
- Miłoń G., Drewniany świat Zygmunta Bukowskiego, „Ziemia Gdańska” 1978, nr 125.
- Niewiadomski D., Zygmunt Bukowski – poeta „słowa” i myśli, „Twórczość Ludowa” 1990, nr 2;
- Niewiadomski D., Kociewskie krajobrazy Zygmunta Bukowskiego, „Twórczość Ludowa” 1991, nr 1.
- Niewiadomski D, „Kiedy mi ziemia przysłoni… świat”. Motyw przemijania w liryce Zygmunta Bukowskiego, „Pomerania” 1989, nr 11.
- Niewiadomski D., O przestrzeni życia, „Kociewski Magazyn Regionalny” 2005, nr 3.
- Pająkowska M., Wyrzeźbił ciszę. Skra Ormuzdowa, „Pomerania” 1991, nr 10.
- Pestka S., W drewnie, kamieniu i słowie, „Pomerania” 1995, nr 3.
- Przedborska H. , By się ostał wieczny ślad, „Dziennik Ludowy” 1979, nr 203.
- Szałaśna K. , Izba Regionalna Zygmunta Bukowskiego, „Ziemia Gdańska” 1988, nr 151-152.
- Szwedzińska B., Radość poczętego istnienia, „Kociewski Magazyn Regionalny” 1989, nr 6.
- Szwoch R., Zygmunt Bukowski – kociewski rzeźbiarz i poeta, „Ziemia Gdańska” 1983, nr 139.
- Śladkowska A., Piórem i dłutem, „Twórczość Ludowa” 1986, nr 1.
- Święcicki W., Pasje mistrza Bukowskiego, „Wieczór Wybrzeża” 1989, nr 7.
Wiersze Zygmunta Bukowskiego
Dróżki uwielbione
Tu wszystko mi przyjazne
Dobroczynne
Czekające na me przyjście
Gdzieżby indziej
Kłaniała mi się topola
Dąb wiekowy
Matka sosna pozdrawiała
Swoim szumem
Brzózka kibić gięła tak zalotnie
Mietlica złotym włosem
Ujmowała moje nogi
A gdzie miałbym takie ścieżki
Aby kłosy całowały mnie po dłoniach
Powój tulił się do piersi
Wzniecając lube dreszcze
Wierzba listeczkami całowała zaborczo
Macierzanka błagalnie prosiła
Na liliowe swe posłanie
Krople rosy poiły
Koralikiem wypromiennym
Tu i myśli moje
Mają dróżki uwielbione
I sny przestrzenie nadobłoczne
Z ranną zorzą
Kiedy wstaję z ranną zorzą
Zdaje mi się
Że to jest już zmartwychwstanie
Żywot nowy który daje dobry Pan
Wierzby witkami wzięte w niebo
Błękit wyczesują z leniwych obłoków
Kłosy ozdobione rosą
Lśnią jak dziewice
Czekające na poczęcie
Łąka w ramionach strumienia
Rozbiera się z welonu mgły
By w nagości być pieszczoną
Jego pląsem
A czy las w tej zieleni
To nie wrzątek Bożej chwały
Aż kipiącej od szczodrości
Panie powstrzymaj ziemię
Niech nie toczy się na wschód
Bo zniknie mi czar tego poranka
Wigilijne wspomnienie
Zapłonęły gwiazdy w granacie
I ziemia z niebem się brata
A wspomnienie tam mknie
Gdzie w baranicy białej
Rodzinna chata
Z organem sopli u strzechy
Pełnych blasku miesiąca
Postać matki na progu
Z rękoma wybiegłymi
Do wracających ze świata
Jodełka w szronach
Anielskiego włosa
Stajenka w gałązki wtulona
Wszystko w ten wieczór
Jest obecne tam
A czemu nie zjawiają się Rodzice
Przecież niebo otwarte…
Ścieżyna na Parnas
Ciężko mi Panie pod górę
Serce wali nogi bolą
Tobół wrzyna się w ramiona
Gdzie mi Boże przyszło dźwigać
Dokonania tak znaczące
Czy na Parnas ta ścieżyna
Nad urwiskiem
Jak pokonać te przełęcze
Gdyż cel jeno tam na szczycie
A zazdrości jeno patrzą
Bym się stoczył
Lecz ja prę ciągle wyżej
Jak ten porost potrafiący
I do nagiej skały przylgnąć
Bom do trudu zaprawiony
Gdyż mi przyszło
Jakże wcześnie brnąć samotnie
Poprzez wszelkie przeciwności
Kiedy zawołasz Panie
Kiedy zawołasz do wieczności
Nie pragnę być u tronu Twego
Bo głosu nie mam by w chórze wielbić Ciebie
Nie chcę też leżeć na trawach złotych
I nudzić się bezczynnością
Figurek także strugał nie będę
Bo cóż one znaczą
Przy sławach co odeszły przede mną
Daj mi tylko skrawek ugoru na uboczu nieba
Pozwól na nim postawić chatę
Z krużgankiem do słońca
Rozmnóż garść ziaren
Które przyniosłem z dalekiej ziemi
Bym całą dokolność obsiał zbożem
A kiedy zechcesz nagrodzić za to
Żem nieużytek na kresach Twego królestwa
Zmienił w żyzne pola
Spraw by wybranka moja o dwoistym imieniu
Znów w tym domu była mi Marią
A na miedzy różą wonną
Kosę stwórz mi udatną do żniwa i trawy
Wóz i sprzęty zam zmajstruję
Bo dłonie dałeś mi zdolne
A jeśli coś jeszcze chciałbyś dla mnie uczynić
Przyślij jaskółkę z mojej ojczyzny
Niech gniazdo uczepi nad drzwiami
Kilka wierzb z mego ustronia
Pochyl nad niebiańskim gościńcem
I to wystarczy bym czuł się szczęśliwy
W ogromie nowej rzeczywistości
Opracowanie: Donat Niewiadomski
